TBB Dergisi 103. Sayı

İnsanlığa Karşı Suçlar

172

York Times Gazetesi’nde yayımlanmıştır. Fakat gazetenin ilgili sayı-

sında bu kritik kelimeler yer almamış, bunun yerine ‘Türklerce işlenen

bu yeni suçlar’ şeklinde ifade edilmiştir.

İnsanlığa karşı suç tabiri, Rus Dışişleri Bakanı Sazanov’dan çıkan

orijinal bir öneri değildir. Sazanov, insanlığa karşı suçlar tabiri yerine,

hristiyanlığa ve sivillere karşı suçlar (crimes against christianity and ci-

vilisation) terimini önermişti. Ancak, Fransız Dışişleri Bakanı Delcassé,

Fransız ve İngiliz sömürgesi altında bulunan müslüman nüfusun bun-

dan alınabileceğini ve kendilerini dışlanmış hissedeceklerini ileri sü-

rerek hristiyanlığa karşı suçlar yerine, insanlığa karşı suçlar ifadesinin

kullanılmasını önermiştir. Bu öneri, Rus ve İngiliz dışişleri bakanları

tarafından kabul edildi ve suçun ismi bildiride, insanlığa ve sivillere

karşı işlenen suçlar şeklinde yer aldı. Öyle görünüyor ki, bu üç devlet

ne kullandıkları ifadenin farkındaydılar; ne de bunun genel felsefi et-

kileri ile ilgileniyorlardı, onlar sadece bir politik problemi kısa vadede

çözmeye çalışıyorlardı.

İnsanlığa karşı suçların savaş suçlarından ayrı

olarak ele alınarak başlı başına bir suç olarak kabul edilmesi o dönem-

de devletlerin itirazlarıyla karşılaşmıştır. Bu itirazların sebebi olarak da

1907 tarihli IV. Lahey Sözleşmesi (1907 Hague Convention IV) gösteril-

miştir. IV. Lahey Sözleşmesi’nin önsözünde insancıl hukuka (laws of

humanity) ve kamu vicdanına açıkça vurgu yapılmış ve hem savaşan

taraflara hem de sivillere koruyucu ek güvenceler tanınması amacıyla

kapsamlı kurallar kabul edilmiştir.

1949 tarihli Cenevre Sözleşmele-

ri de insanlığa karşı suçlar açısından önemli yer tutmaktadır. Cenevre

Sözleşmeleri, savaş hukukuna ilişkin kuralları belirleyen sözleşmeler

olarak bilinmekle birlikte, içeriklerinde sivil nüfusu korumaya yönelik

düzenlemeler de mevcuttur. Cenevre Sözleşmeleri’nin ortak 3. mad-

desinde, akit taraflardan birinin toprağında meydana gelen ve ulusla-

rarası nitelikte olmayan uyuşmazlıklarda uyulması gereken kurallar

düzenlenmiştir. Ortak üçüncü maddede

, savaş sırasında sivillere, ırk,

Pierre Tristam,

“1915 Joint Allied Declaration Condemning Turkish Genocide of Arme-

nians”,

http://middleeast.about.com/od/turkey/qt/me090318.htm

(28/11/2011)

Cassese, s. 102

Ilias Bantekas,

International Criminal Law,

Oxford: Hart Publishing, 2010, s. 185

Cenevre Sözleşmelerinin Ortak 3. Maddesi:

Yüksek Akit Taraflardan birinin toprağında çıkacak fakat beynelmilel bir mahiyet

arz etmeyecek olan silahlı bir ihtilâf takdirinde ihtilâf halinde bulunacak taraflar-

dan her biri hiç değilse aşağıdaki hükümleri tatbik etmekle mükellef bulunacaktır:

1. Silahlarını teslim eden silahlı kuvvetler mensuplarıyla hastalık, mecburiyet,

mevkufiyet dolayısıyla veya diğer herhangi bir sebeple harp dışı olan kimseler