78 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Zeki YILDIRIM / Ekrem ÇETİNTÜRK
77
den olmuştur. Diğer bir ifadeyle, çekin karşılığının çıkmaması du-
rumunda nasıl olsa devlet gücüyle çeki tahsil ettiririm düşüncesi
kişilerin daha kolay çek kabul etmelerini sağlamıştır. İkincisi ülke-
miz şartlarında bir ceza hükmünün kesinleşmesi ortalama 5-6 yıl-
lık bir süreç almaktadır. Hapis tazyikiyle 5-6 yıl sonra ancak tahsil
edilebilecek (ki bu tahsilatta şüphelidir) bir borcun, ticari hayatta
alacaklının ne kadar işe yarayacağı oldukça tartışmalıdır.
Öte yandan, çekin karşılığının bulunmaması durumunda adli ni-
telikte yaptırım uygulanmaması, kişileri daha dikkatli ve özenli
olmaya zorlayacağından, karşılıksız çıkan çek sayısına müspet
yönde etki yapabilecektir.
4
. Çekin karşılığının bulunmaması durumunda ağır nitelikte yaptı-
rım uygulanması şu ana kadar karşılıksız çek sayısında beklenen
etkiyi yapmamıştır. Doğrudan hapis cezasının uygulandığı 2003
öncesinde karşılıksız çek sayısında azalma trendi sağlanamamış-
tır. Yine, 2003 sonrası ikinci kez işleyenlere doğrudan hapis ceza-
sı verildiği dönemde karşılıksız çek sayısı artma eğiliminde iken,
sadece adli para cezası verilen 2009 sonrası dönemde bu sayıda
büyük bir düşüş yaşamıştır
87
. Eğer bu sayıları cezanın miktarı ta-
yin etseydi, 2009 sonrası karşılıksız çek sayısında büyük bir artış
yaşanması gerekmekteydi.
87
YIL
MERKEZ BANKASINA BİLDİRİMİ YAPILAN KARŞILIKSIZ
ÇEK MİKTARI
2000
798.438
2001
1.179.299
2002
742.968
2003
831.302
2004
893.939
2005
1.006.557
2006
1.144.740
2007
1.324.664
2008
1.537.194
2009
1.910.650
2010
900.272
2011
594.836
2012 (8. AY)
561.702