74 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Zeki YILDIRIM / Ekrem ÇETİNTÜRK
73
na açıklaması gerekmektedir. Bu koşul gerçekleşmedikçe, Cumhuriyet
savcısı bu idari yaptırıma karar veremeyecektir. Hamilin gerçek kişi
olması durumunda bu kişi, tüzel kişi olması durumunda ise tüzel kişi-
nin yetkili organlarınca bu talebin yapılması gerekmektedir.
Talebe ilişkin bu süre bir zamanaşımı süresi olmadığından, bu sü-
renin kesilmesi veya durması mümkün değildir. Buna göre, bu süre-
nin hak düşürücü bir süre olarak kabul edilmesi ve Cumhuriyet savcı-
sı tarafından re’sen incelenmesi gerekmektedir.
Talep Kanun’da belli bir şekil şartına bağlanmamıştır. Bu nedenle
talep, yazılı bir dilekçeyle yapılabileceği gibi, ispatta sorun yaşanma-
ması için buna ilişkin beyanın Cumhuriyet savcılığında tutanağa geçi-
rilmesi suretiyle de yapılabilir.
9. Talep Hakkı Olanlar
3167 sayılı Kanunu’nun 16/b maddesine göre, 16 ncı maddede
öngörülen suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması, ha-
milin, çeki elinde bulundurmaları koşulu ile ödemede bulunan ciran-
tanın veya kanuni veya akdi teminatı nedeniyle tam ödemede bulunan
bankanın şikâyetine bağlıdıydı. 5941 sayılı Kanun’a göre, düzenleme
tarihine göre kanunî ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak
karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında,
hami-
lin
talebi üzerine yaptırım uygulanabilecektir. 5941 sayılı Çek Kanunu,
bankalara ve cirantalara talep hakkı vermemiştir.
Hamilin, Türk Ticaret Kanunu’na göre tanımlanması gerekmekte-
dir. Buna göre, hamiline yazılı çeklerde, hamil çeki elinde bulunduran
kişi; emre yazılı çekte, hamil, lehtar veya muntazam bir ciro ile çek
kendisine devredilmiş bulunan kişidir
85
.
10. Zamanaşımı
Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı idari nitelikte bir ted-
bir olduğundan zamanaşımı bakımından Kabahatler Kanunu’nu hü-
kümlerinin uygulanması gerekmektedir. Kabahatler Kanunu’nun 20
ve 21. maddelerinde
“soruşturma”
ve
“yerine getirme”
olmak üzere iki
85
REİSOĞLU, s. 366-367.