TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Zeki YILDIRIM / Ekrem ÇETİNTÜRK

5941 sayılı Çek Kanunu’nun 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında

adli nitelikteki bir yaptırım için öngörülen etkin pişmanlık hükmü,

idarî niteliğe dönüştürülen yaptırım bakımından uygulanacak şekil-

de yeniden düzenlenmiştir. Karşılıksız kalan çek bedelini, faizi ile bir-

likte tamamen ödeyen kişi hakkındaki çek düzenleme ve çek hesabı

açma yasağı kaldırılacak ve bu durum Türkiye Cumhuriyet Merkez

Bankası’na bildirilecektir. Bu düzenleme, daha önceki düzenlemede

olduğu gibi, çek borçlusunu borcunu ödemeye zorlamak amacı da ta-

şımaktadır. Yeniden çek düzenlemek isteyen, diğer bir ifadeyle ticari

itibarını kazanmak isteyen kişi, çek borcunu ödeyecektir. Buna göre,

karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında uygu-

lanacak olan idarî tedbir, aynı zamanda bu kişiyi çek borcunu ödeme-

ye zorlamak amacı da taşıyan bir yaptırım niteliğindedir.

Tedbir kararının verildiği Cumhuriyet başsavcılığına başvurula-

rak talebin geri alınması hâlinde de çek düzenleme ve çek hesabı açma

yasağı kaldırılacak ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na bildi-

rilecektir. Bu düzenleme de bir şekilde alacaklının memnun edilmesi

suretiyle çekten kaynaklanan ihtilafın sona erdirilmesi amacını taşı-

maktadır. Bu nedenle, talebin geri alınması idari yaptırım kararının

verilmesi sürecinde mümkün olduğu gibi, idari yaptırım kararının ke-

sinleşmesinden sonra da mümkündür.

Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bakımından azami bir

süre kabul edilmiştir. Buna göre, kararın verildiği tarihten itibaren on

yıl geçmesi üzerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca re’sen

silinecek ve bu işlem ilân olunur. Kanımızca, ticaret yapmak isteyen

kişiler bakımından bu on yıllık süre ağır bir yaptırım niteliğindedir.

Kişi bu on yıllık süre boyunca çek keşide edemeyeceği gibi, ticari ha-

yatta da kredisini büyük ölçüde kaybetmiş olacaktır. Bu nedenle uzun

olarak nitelenebilecek bu süre de keşideciyi borcunu ödemeye zorla-

yacaktır.

12. Başvuru Yolu

Cumhuriyet savcısı tarafından Kabahatler Kanunu hükümlerine

göre verilecek çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı, hak-

kında yasaklama kararı verilen kişiye, Kabahatler Kanunu’nun 26’ncı

maddesine göre tebliğ edilecektir. Hakkında çek düzenleme ve çek he-