112 / 441
TBB Dergisi 2013 (104)
Tahir ERDEM
111
Bu kapsamda kişisel tasarrufların artırılması için güvenilir ve pro-
fesyonel bir yapı arz eden bireysel emeklilik sisteminin teşvik edici
unsurlarla desteklenerek kullanılması olumlu bir adımdır. Özellikle,
sisteme yatırılan fonların daha uzun süreli tutulmasının desteklenme-
si yoluyla birikimlerin getirileriyle birlikte katlanarak fon oluşturma-
sı akılcı bir yaklaşımdır. Bu noktada üzerinde durulması gereken en
önemli konu ise bu destek sisteminin hangi model üzerinden hayata
geçirilmesinin daha uygun olacağıdır. Nitekim, bugüne kadar uygu-
lanagelen vergi indirim modeli bir kısım teknik eleştirilere rağmen
BES’in hızlı bir şekilde gelişmesine katkıda bulunmuştur.
Bugün gelinen noktada, bireysel emeklilik sisteminin teşvik boyu-
tunda yer alan vergi indirimi uygulaması yerine mükellef olup olma-
dığına bakılmaksızın katılımcıların tümüne bunlar adına (işverenler
tarafından ödenenler hariç) ödenen katkı payının % 25’i kadar devlet
tarafından bir katkı sağlanması öngörülmektedir. Bu kapsamda, işve-
renler tarafından ödenenler hariç sisteme ödenen katkı paylarının ver-
giden indirimi modeli yerine devletin % 25 oranında katkı payı öde-
mesi modeli getirilmektedir.
Bu modelde uygulanacak devlet katkısı tutarına her bir katılım-
cı açısından yıllık üst sınır getirilmesi öngörülerek bir dönemde her
bir katılımcı adına ödenebilecek azami devlet katkısı tutarının yıllık
brüt asgari ücretin yüzde 25’ini aşamayacağı hükmü getirilmektedir.
Bu sınır her bir katılımcı açısından yıllık olarak öngörülmekle birlikte
aynı aileden fiil ehliyetine sahip her bir fert için yapılacak ayrı bireysel
emeklilik sözleşmesi kapsamında aile bazında daha yüksek tutarlara
ulaşabilir.
Devlet katkısının, sistemde uzun süre kalmayı özendirecek şekilde
sistemde kalma süresine bağlı yükselen oranlarla kademeli olarak geri
çekilmesi benimsenerek tasarrufların sistem kapsamında kalma süre-
sinin uzatılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, katılımcılardan en
az üç yıl sistemde kalanlar, devlet katkısı ve getirilerinin yüzde 15’ine,
en az altı yıl kalanlar yüzde 35’ine, en az 10 yıl kalanlar yüzde 60’ına,
emekliliğe hak kazananlar ya da sistemden vefat veya maluliyet nede-
niyle ayrılanlar tamamına hak kazanacak; hak kazanılmayan tutarlar
genel bütçeye gelir kaydedilecektir.
BES hesabına yapılan devlet katkılarının hak kazanılan kısımları,
veraset ve intikal vergisinin konusuna girmekle birlikte ivazsız yapı-