TBB Dergisi 106. Sayı

Ensest

228

masını dile getirmektedir. Bu yaklaşımı savunanlar “kanın sesi” ol-

duğu düşüncesiyle bu ilişkilere kendiliğinden zaten girilemeyeceğini

savunmaktadırlar. Ancak bu kez de, yakın akraba olduklarını bilmek-

sizin (anne-oğul, baba-kız, kardeşler) evlenmiş olanların, bu sesi neden

duymadıkları ve “dehşet”in neden yakın akrabalığın öğrenilmesinden

sonra başladığı sorusu havada kalmaktadır.

Ensest yasağının yalnızca sosyal kaynaklı olduğu düşüncesi

: Bir sos-

yal kurum olarak ensest yasağı iki değişik görünümde karşımıza çık-

maktadır: İlk olarak, aralarında kan bağı bulunan yakın akrabalarla

cinsel ilişki ve evlenmesinin yasak olmasıdır. İkinci olarak da belir-

li bir biyolojik ölçüt üzerine kurulmuş olan bu yasaklama, akrabalık

yaklaşımının tümüyle yokmuş gibi göründüğü çok daha kapsamlı bir

sistemin yansımasıdır. Çünkü, bir çok toplumda dış evlilik (exogamie)

kuralı, yakın akrabalara olduğu kadar, birbirleriyle hiçbir akrabalık

ilişkisi bulunmayanlara da uygulanmaktadır. Bu tür ensest yasağı, bir-

birlerine belirli bazı terimlerle hitap edenler arasında geçerli görün-

mekte, örneğin, aralarında hiçbir akrabalık bulunmamakla birlikte,

sosyal ilişkilerinde birbirlerine “ anne, baba, kızım, oğlum, kardeşim”

demekte olanlar dış evlilik kuralları doğrultusunda birbirleriyle ev-

lenememektedirler. Acaba amaçlanan kan bağı olsun ya da olmasın,

yakın çevredekilerle evlenmenin yasaklanması aracılığıyla, daha çok

dışa mı açılmak ve toplumsallaşmanın daha mı geliştirilmesidir?

Burada dış evlilik kuralıyla, evrensel ensest yasağının birbirleriyle

karıştırılmaması gerektiği belirtilmelidir. Çünkü fücur oluşturacak ev-

lilikler, dış evlilik sisteminin yasaklamış olduğu evliliklerden yalnızca

bir bölümünü kapsamına almaktadır. Bu tür bir hipotez fücur yasa-

ğının niteliğine ilişkin herhangi bir belirleyicilik de içermemektedir.

Ensest yasağı kuralıyla dış evlilik kuralı aynı kökenden kaynak-

lanmakla birlikte ayrıntıda farklılaşmakta ve bu iki kural aslında bir-

birlerini tamamlamaktadır. Başka bir deyişle bu kuralların her ikisi de

(armağanlar gibi) karşılıklılık içermekte ancak dış evlilik kuralı bir ör-

gütlenmişliği yansıtmaktadır. Daha açık bir deyişle, toplumun şiddetli

bir biçimde enseste karşı çıkması, böyle bir eylemin zarara uğratacağı

toplumun, güçlü tepkisini dile getirmektir. Ensest ilişkiye giren kişi

SÜMER, s. 106.