TBB Dergisi 107. Sayı

TBB Dergisi 2013 (107)

Mehmet YAYLA

215

3- İlliyet bağı (directness); saldırı ile zarar arasındaki illiyet bağı,

4- İstilacılık (invasiveness); saldırının mağdur ülkenin bölgesine gir-

me derecesi,

5- Ölçülebilirlik (measurability); saldırının meydana getirdiği zara-

rın ölçülebilme derecesi,

6- Meşruluk beklentisi (Presumptive legitimacy); bir silahlı saldırı

siber saldırı olarak değerlendirilmesinin bir kural değil istisna ol-

ması.

Yukarıdaki kriterler, karar vericiler için aydınlatıcı olsa da yeterli

olmadığı değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle etki bazlı yaklaşıma

yeni kriterler eklenebilmekte veya eleştirilmektedir.

Yukarıdaki yaklaşımların hepsinde önemli olan siber saldırının

politik veya ulusal güvenliği tehdit amaçlı yapılması gerekir ki siber

saldırı veya siber savaş kavramından bahsedilebilsin, aksi halde siber

saldırı bir asayiş olayı olmanın ötesine geçmeyecektir.

C. GEREKLİLİK VE ORANTILILIK KRİTERLERİ

Siber saldırıya karşı silahlı kuvvet kullanacak olan devletin yu-

karıda sayılan kuralların yanında kuvvet kullanmaya ilişkin gelenek-

sel uluslararası hukuk kurallarından olan “gereklilik (necessity)” ve

“orantılılık (proportionality)” kurallarına da uyması gerekmektedir.

Günümüzde, bütün devletler, gereklilik ve orantılılık kriterlerinin,

BM Antlaşması’nın 51. maddesi çerçevesinde, yasal meşru müdafaa

hakkının parametrelerini oluşturduğu konusunda mutabıktır. Günü-

müzde bu koşullar, uluslararası örf ve adet hukukundan kaynakla-

nan bir sınırlama olarak meşru müdafaa hakkının kullanılmasında

geçerliliklerini korumaktadırlar.

Bu kriterler BM Antlaşması’nın

51. maddesinde yer almamasına rağmen örfi hukukun parçası ola-

rak devletleri bağlamaktadır. Siber saldırılara karşı devletlerin meşru

müdafaa temelinde kuvvet kullanmalarında da bu ilkelere uyulması

Silver, s.89; Jason Barkham, “Information Warfare and International Law on the

Use of Force”,

New York University Journal of International Law & Policy,

V.34, 2001,

s. 57,85,86.

Christine Gray,

International Law and Use of Force

. Oxford University Press, Oxford,

2000, s. 105