214 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Mehmet YAYLA
213
Bu sonuca, BM Genel Kurulu’nun 14 Aralık 1974 tarih ve 29/3314
sayılı “Saldırının Tanımı” kararında yola çıkılarak da varılabilir.
33
Sal-
dırının Tanımı kararının 3. maddesinde saldırının yedi türü sayılmış ve
bunlardan hepsi klasik anlamda silah veya askeri kuvvete ilişkindir.
492
Saldırının Tanımı kararında, “kuvvet kullanma tehdidi” tanıma dâhil
edilmemiştir. Tanım’da, kuvvet kullanma tehdidinin ihmal edilmiş ol-
ması, saldırının sadece fiili silahlı kuvvet kullanıldığı zaman mevcut
olacağı; siyasî, ekonomik, kültürel ya da ideolojik baskı türlerinin ya
da klasik anlamda silahlı kuvvet kullanılmasını içermeyen müdaha-
lelerin “saldırı” teşkil etmeyeceği anlamına gelmektedir.
34
Saldırının
Tanımı kararının önsözünde, saldırının “silahlı kuvvet kullanmak”
olarak tanımlanması ve en ciddi, tehlikeli illegal kuvvet kullanma şekli
olduğuna vurgu yapılması da BM Antlaşması’na aykırı herhangi kuv-
vet kullanmanın saldırı sayılamayacağına, Antlaşma’nın “araç bazlı
yaklaşımı” desteklediği ve siber saldırıların silahlı saldırı olarak kabul
edilemeyeceği değerlendirilmektedir.
“Araç bazlı yaklaşımın” en önemli özelliği uygulamanın basitliği-
dir. Çünkü askeri kuvvet veya geleneksel anlamda silah tanımlaması
yapmak kolaydır. Buna rağmen siber saldırıların konvansiyonel an-
lamda silahlar kadar zararlara yol açma imkânı bulunduğundan bir-
çok bilim adamı “araç bazlı yaklaşım”ın artık kullanamayacağı görü-
şündedir.
2. Hedef Bazlı Yaklaşım
Siber saldırı kabiliyetleri ve verebileceği zararlar değerlendirilerek
“hedef bazlı yaklaşım” ortaya atılmıştır. “Hedef bazlı yaklaşım”da si-
lahlı saldırı, kritik öneme sahip bir bilgisayar sisteminin siber saldırı-
da hedef alınması olarak kabul edilmektedir. Bu yaklaşımda, önleyici
meşru müdafaa için siber saldırının, önemli ve yeter derecede muh-
temel bir zararın habercisi olması gerekmektedir.
35
Hedef bazlı yak-
33
G.A. Res. 3314, U.N. G.A.O.R., 29th Sess., Supp. No. 31, U.N. Doc. A/9631 (1974).
Türkçe metin için bkz. Aslan Gündüz,
Milletlerarası Hukuk Temel Belgeler Örnek
Kararlar
(3. Baskı). Beta Yayınları, İstanbul, 1998, s.118-120.
34
Fatma Taşdemir,
Uluslararası Terörizme Karşı Devletlerin Kuvvete Başvurma Yetkisi
(1. Baskı), Siyasal Basın Yayın Dağıtım, Ankara, 2006, s.143,144.
35
Duncan B. Hollis, “Why States Need an International Law for Information Opera-
tions”,
Lewis & Clark Law Review,
V.11, 1997, s.1041.