212 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Mehmet YAYLA
211
saldırı teşkil etmemektedir. Bu durumda silahlı saldırı olarak değer-
lendirilemeyecek olan siber saldırılar, dolayısıyla 51. madde uyarınca
meşru müdafaa hakkı doğurmayacaktır.
BMAntlaşması’nın 51. maddesinde, meşru müdafaa hakkının kul-
lanılabilmesinin ön şartı olarak “saldırının” değil bir “silahlı saldırı”nın
gerçekleştirilmiş olması kabul edilmiştir. Ancak, silahlı saldırı kavra-
mının tanımına ne bu maddede ne de diğer madde hükümlerinde yer
verilmemiştir. Saldırı ve silahlı saldırı kavramları, belli ölçüde birbiriy-
le örtüşen kavramlar olmalarına rağmen; tam olarak aynı şey değildir-
ler. Daha da önemlisi bunların hukuksal anlamları farklı olup pratikte
farklı sonuçlar doğurmaktadırlar.
Silahlı bir saldırının aynı zamanda bir saldırı olduğu söylenebilir
fakat her saldırı bir silahlı saldırı değildir. Çünkü silahlı saldırı kav-
ramı, saldırı kavramından daha dar bir anlam ifade etmektedir. Bir
silahlı saldırı, saldırının bir alt kategorisi olduğu kabul edilmektedir.
Ayrıca, bu iki kavram, doğurduğu sonuçlar itibariyle de birbirinden
farklıdır. Silahlı saldırı, doğurduğu sonuçlar itibariyle, kabul edilme-
yecek ölçülerde olduğu için; mağdur devlete; meşru müdafaa hakkı-
na dayanarak münferiden kuvvet kullanma yetkisi verir. Bu husus
silahlı saldırının ayırt edici nitelik ve fonksiyonunu ortaya koymakta-
dır. Saldırı kavramına giren diğer fiillerde ise bu nitelik yoktur; kolek-
tif güvenlik sisteminin devreye girmesini sağlayan başka fonksiyona
sahiptir.
Siber saldırılara karşı kuvvet kullanmanın ön şartı; 51. madde
bağlamında “silahlı saldırı” olarak kabul edilmesidir. Dolayısıyla,
askeri bir harekatın meşru olabilmesi için, saldırının silahlı saldırı
boyutuna ulaşmış olması zorunludur. Silahlı saldırı kavramının BM
Antlaşması’nda tanımlanmamış olması nedeniyle, bilimsel olarak si-
ber saldırının ne zaman silahlı saldırı olarak kabul edilip, silahlı meş-
ru müdafaa hakkı doğuracağı ile ilgili üç görüş bulunmaktadır: “araç
bazlı yaklaşım”, “hedef bazlı yaklaşım” ve “etki bazlı yaklaşım”.
29
29
Oona A. Hathaway & Rebecca Crootof & Philip Levitz & Haley Nix& Aileen
Nowlan & William Perdue & Julia Spiegel, “The Law of Cyber Attack”,
California
Law Review,
V.100, 1.8.2012, s.845.