247 / 505
Kumar ve Bahis Borcu Hakkında De Lege Ferenda Düşünceler
246
I. GİRİŞ
Dilimize Arapçadan gelen “kumar” kelimesi, ortaya para veya
mal konularak oynanan talih oyunu anlamına gelir
1
. Kumar (
jeux
d’argent ou jeu de hasard
) ve oyun (
jeu
) kavramlarını ayırt etmek gerek-
lidir. Kumar, maddî değer kazanma veya kaybetme tesadüfüne, yani
şansa bağlı oyundur. Şans (
hasard
), rasyoneller için, dışlanan sebepler-
le (
les causes ignorés
); irrasyoneller için, ideyle açıklanır
2
. “Birden fazla
kişinin kişisel becerilerini ortaya koydukları, ya da sonucu talih ve te-
sadüfe bıraktıkları, kazanç sağlamak üzere, kazanan taraf lehine borç
altına girme konusunda yaptıkları anlaşmadır”
3
. Yine Arapçadan ge-
len “bahis” ise, görüşünde veya iddiasında haklı çıkacak tarafa bir şey
verilmesi hakkında sözlü anlaşmadır
4
. “Birden fazla kişinin belirli bir
iddiayı ortaya atıp, iddiasında haklı çıkan taraf lehine bir edim üstlen-
dikleri sözleşmedir”
5
. Kumar oynatmak da, belirli bir pay karşılığında,
uygun yer temin ederek, kumar oynanmasını sağlamak şeklinde kısa-
ca tanımlanabilir. Kumar ve kumar oynatmanın, gerek özel hukukta,
gerek ceza hukukunda düzenlendiği belirtilmelidir
6
.
Hukuk ilmine dair temel disiplin ve ilkeler ile
de lege ferenda
düşün-
celerin toplamı, doğal, yani ideal hukuka tekabül etmektedir. Hukuk
öğretisi ve uygulayıcılar, yalnızca mevzu hukukla değil, gelecekteki
hukukla da ilgilenmelidir. Çünkü insanın sürekli gelişmesine paralel
olarak, hukuk da, beşerin gelişimini takip etmek; buna bağlı olarak
değişmek ve gelişmek zorundadır. Kuralları dondurmak mümkün de-
ğildir
7
. Yürürlükteki hukuk hiçbir zaman ideal değildir. Doğal hukuk,
1
Eralp Ö.
, Sanal Kumar, s. 1-29, s. 3, 21.11.2012 tarihinde
www.ozgureralp.av.tr/sunumlar/01-SANALKUMAR.ppt adresinden erişildi. Türkçe sözlükteki karşılık
için bkz.
http://tdkterim.gov.tr/bts/2
Moquin G.
, La notion de jeu de hasard en droit public, Lausanne, 1980, s. 104, 187.
3
Kılıçoğlu M. A.
, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Bası, Ankara, 2012, s. 33.
Aynı yönde bkz.
Eren F.
, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara,
2012, s. 89.
Yavuz C./Özen B./Acar F.
, Prof. Dr. Cevdet Yavuz Borçlar Hukuku Özel Hükümler,
11. Baskı, İstanbul, 2012, s. 717.
Feyzioğlu N. F.
, Cezai ve Hukuki Cepheleriyle Kumar ve Bahis,
Ahmet Esat
Arsebük’ün Aziz Hatırasına Armağan, Ankara, 1958, s. 129-214, s. 9, 45, 21.11.2012
tarihinde
http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/390.pdfadresindenerişildi.
4
Eralp
, s. 3. Türkçe sözlükteki karşılık için bkz.
http://tdkterim.gov.tr/bts/5
Kılıçoğlu
, s. 33, 34. Aynı yönde bkz.
Eren
, s. 89.
Feyzioğlu
, s. 33.
6
Eralp
, s. 3. Türkçe sözlükteki karşılık için bkz.
http://tdkterim.gov.tr/bts/7
Akyol Ş.
, Medenî Hukuka Giriş, 2. Bası, İstanbul, 2006, s. 19-21.