248 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Özlem TÜZÜNER
247
pozitif hukuk yanında, denetleyici, düzenleyici ve tamamlayıcıdır. Ki-
milerine göre, pozitif hukukun meşruluk kaynağıdır
8
. Doğal hukukta,
“devletin görevi, özgürlük, eşitlik ve mülkiyet hakkı gibi her insanın
doğuştan sahip olduğu, vazgeçilmez hakların koruyuculuğunu yap-
makla sınırlıdır”
9
. Bu bakış açısıyla, aşağıda öncelikle, kumar ve ku-
mar oynatmaya ilişkin
de lege lata
sunulacaktır. Ardından, özel hukuk
ile kamu hukukunun aynı ilmin birbirlerine paralel ilerleyen farklı iki
disiplini olduğu bilinciyle, konunun özel hukuk boyutuna yoğunlaş-
mak tercih edilmiştir. Bu noktada, doktrin ve içtihatlara ana hatlarıyla
değinilecek; nihayet, özellikle kumar ve bahis borcu hakkında bazı dü-
şünce açıklamalarına yer verilecektir.
II.
DE LEGE LATA
’NIN SUNULMASI
Anayasa’da, “Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturu-
cu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve
cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır” hükmü bulunmaktadır
(AY. m. 58/2).
Türk Borç Kanunu’na
10
göre, “Kumar veya bahisten doğan bir
borca kefalette kefil, borcun bu niteliğini bilmiş olsa bile, asıl borçlu-
nun sahip olduğu def’ileri ileri sürebilir” (TBK. m. 591/4). “Kumar ve
bahisten doğan alacak hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
Kumar veya bahis için bilerek verilen avanslar ve ödünç paralar ile
kumar ve bahis niteliğinde oldukları takdirde, borsada işlem gören
malların, yabancı paraların ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası üze-
rine yapılan vadeli satışlar hakkında da aynı hüküm uygulanır (TBK.
m. 604). “Kumar oynayan veya bahse giren kişi tarafından imzalan-
mış adi borç veya kambiyo senedi üçüncü bir kişiye devredilmiş olsa
bile, hiçbir kimse bunlara dayanarak dava açamaz ve takip yapamaz.
Kıymetli evrakın iyiniyetli üçüncü kişilere sağladığı haklar saklıdır.
Kumar ve bahis borcu için isteyerek yapılan ödemeler geri alınamaz.
Ancak, kumar veya bahsin usulüne göre yürütülmesi beklenmedik
8
Serozan R.
, Medenî Hukuk, 3. Baskı, İstanbul, 2011, s. 17. Ayrıntılı açıklamalar
için ayrıca bkz.
Oğuzman M. K./Barlas N.
, Medenî Hukuk Giriş, Kaynaklar, Temel
Kavramlar, 18. Baskı, İstanbul, 2012, s. 3.
9
Atamer Y.
, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel
İşlem Şartlarının Denetlenmesi, İstanbul, 2001, s. 11, dpn. 11.
10
RG. 4.2. 2011, S. 27836; 6098 sayılı Kanun.