TBB Dergisi 107. Sayı

Vatansızlığın Azaltılmasına Dair BM Sözleşmesi (1961) Karşısında Türk Vatandaşlığı Kanunu

242

silmesinin, ilgilinin yakınlarının başka bir devlet vatandaşlığına sahip

olması ya da elde edilmesi şartına bağlı tutan Sözleşme’nin 6. maddesi

hükmü ile TVK m. 31/2’de düzenlenen “Türk vatandaşlığına alınma-

nın iptali hakkında kararın ilgili kişiye bağlı olarak Türk vatandaşlığı-

nı kazanan eş ve çocuklar hakkında da -bu kişilerin vatansız kalmama-

larına ilişkin bir şart öngörülmeksizin- uygulanacağına ilişkin hüküm,

birbiriyle uyuşmamaktadır. Bu iki durumda yapılması gereken, 5901

sayılı TVK’nun Sözleşme hükümlerine uygun olarak yeniden düzen-

lemesi ya da bu düzenlemenin yapılmaması halinde, Anayasa’nın 90.

maddesi 5. fıkrası gereği, Sözleşme’nin TVK karşısında üstün tutul-

masıdır. Önüne gelen uyuşmazlıkta ilgili hükümleri uygulayacak olan

mahkeme bu gerçeği dikkate almalıdır. Aksi takdirde, TVK’nun Söz-

leşme ile çelişen hükümlerinin Anayasa’nın 90. maddesinin 5. fıkrasına

aykırılığı nedeniyle iptal edilebilirliği de gündeme gelebilir. İtiraz yolu

ile yapılabilecek bir başvuru (Anayasa m. 152/1) sonucunda, Anayasa

Mahkemesi’nin, davada uygulanacak olan TVK’nun, Sözleşme ile çeli-

şen hükmünü iptal edebileceği söylenebilir.

KAYNAKLAR

Altıparmak, K.: Kadının Soyadı: Temel Haklar Rejimini Düşünmek İçin Bir Fırsat”,

rejimini-dusunmek-icin-bir-firsat>, (30.5.2013).

Altuğ, Y.: “Vatansızlar Hakkında İki Birleşmiş Milletler Sözleşmesi”,

İstanbul Üniversi-

tesi Hukuk Fakültesi Mecmuası

, İstanbul 1963, C.29, S.1-2, s.201-217.

Aybay, A./Aybay, R.: Hukuka Giriş, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 8. baskı,

İstanbul 2012, (Hukuk).

Aybay, R.: Açıklamalı İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, Türkiye Barolar Birliği Yayın-

ları No:113, Ankara 2006, (Evrensel Bildiri).

Bu konudaki tartışmalar için bkz. Özbudun, E.: Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Ya-

yınları, 13. baskı, Ankara 2012, s.412-414; Karagülmez, s.175-176. Anayasa Mahke-

mesi tarafından yapılacak olan anayasaya uygunluk denetimlerinde, Anayasa’nın

90. maddesi 5.fıkrası gereği, insan haklarına ilişkin milletlerarası antlaşmaların da

ölçü norm olarak kullanılması gerektiği yönündeki görüşler için bkz. Kaboğlu, İ.

Ö.: Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar), Legal Yayıncılık, 8. baskı, İstanbul

2012, s.359; Erdoğan, M.: Anayasa Hukuku, Orion Kitabevi, 7. baskı, Ankara 2011,

s.312. Karşı görüş için bkz.: Sabuncu, Y.: Anayasaya Giriş, İmaj Yayınevi, 14. baskı,

Ankara 2009, s.75; Gözler, K.: Anayasa Hukukunun Genel Teorisi (Cilt II), Ekin

Yayınevi, 1. baskı, Bursa 2011, s. 784, (Teori).