323 / 505
Uluslararası İnşaat ve İş Ortaklığı Sözleşmelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların ...
322
GİRİŞ
Uluslararası inşaat sözleşmeleri ve iş ortaklığı sözleşmeleri de da-
hil olmak üzere bir uluslararası ticaret sözleşmesinden doğacak uyuş-
mazlıklar, sözleşmenin taraflarının tabiyetinde bulunduğu ülkelerden
birinin ulusal mahkemelerinde çözümlenebileceği gibi; uzlaştırma ve
tahkim gibi uluslararası hukuki çözüm yollarına başvurmak suretiy-
le de çözüme kavuşturulabilir. Bu bölümde sırasıyla uyuşmazlıkların
devlet yargısında ve uluslararası mekanizmalar vasıtasıyla çözümlen-
mesi incelenmektedir.
A. ULUSLARARASI TİCARİ UYUŞMAZLIKLARIN
ULUSAL MAHKEMELERDE ÇÖZÜMLENMESİ
“Ulusal mahkemeler, genellikle iç hukuk ilişkilerinden kaynak-
lanan uyuşmazlıkları çözmek üzere düzenlendiği için uluslararası
inşaat veya iş ortaklığı sözleşmelerinden doğan uluslararası nitelikli
ticari uyuşmazlıkların çözümü için gerekli imkan, anlayış ve huku-
ki yapılanmaya sahip bulunmamaktadırlar. Ayrıca, ulusal mahke-
melerin yargılama faaliyetini yürüten hakimler, bağlı oldukları ve
kendilerini atayan devletin siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel po-
litikalarına ve değerlerine bağlıdırlar. Bu durumda ise, uyuşmazlığı
çözen mahkemenin bulunduğu devletin vatandaşı olmayan uyuş-
mazlık tarafı, yargılamanın tarafsız olacağına güvenemeyecektir”
(Şanlı, Cemal: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuş-
mazlıkların Çözüm Yolları, Üçüncü Bası, Beta, İstanbul, Haziran
2005, s.68).
“Ulusal mahkemeler, ulusal hukukun detaylı usul kurallarına sıkı
sıkıya bağlı oldukları için davalar uzamakta, yargılama maliyetleri
artmakta ve uyuşmazlıkla ilgili adil kararlar verilmesi çoğu zaman
mümkün olamamaktadır”. Ayrıca, ulusal mahkemeler, çok çeşitli ve
karmaşık nitelikte olan uluslararası ticari uyuşmazlıkları çözüme ka-
vuşturmak hususunda uzmanlaşmamışlardır. Bunlara ilaveten, ulusal
mahkemelerin kararlarının, davalının mal varlığı kararın verildiği ül-
kede değilse, başka ülkede tenfizi son derece sınırlıdır ve ciddi prob-
lemler yaratmaktadır” (Şanlı, a.g.e., s.68).