318 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Ali İbrahim AKKUTAY
317
SONUÇ
Uluslararası hukuk klasik görünümünden sıyrılmış, yeni bir an-
lam kazanmıştır. ICSID Sözleşmesi de bu konudaki önemli gelişme-
lerden biridir. Sözleşme, kişinin kendi adına uluslararası bir iddiada
bulunabilmesinin aracı olmuştur; ancak konuya ilişkin klasik ulusla-
rarası hukukun uygulama alanını ve kurumlarını tamamen ortadan
kaldırmamıştır. Bu kurumlardan birisi olan diplomatik koruma son
çare de olsa, halen bir uluslararası uyuşmazlığın sona erdirilmesin-
de “çare” olarak görülmektedir. İnsan hakları ve uluslararası yatırım
hukuku gibi alanların etkisi henüz diplomatik korumanın devlet mer-
kezli yapısından sıyrılmasını sağlayamamıştır. Bununla beraber ICSID
Sözleşmesi çerçevesinde ele alınan uyuşmazlıklardan doğan zararların
giderilmesinde, devletin, kişinin çıkarlarını korumak adına hareket et-
mesi zaten Sözleşme’ye taraf olmakla kabul ettiği bir yükümlülüktür.
Dolayısıyla diplomatik koruma, Taslak Metnin 19. maddesinde de ön-
görüldüğü üzere, devletin elde ettiği zarar giderimini, zarara uğrayan
kişiye yansıtmasıyla, amaca uygun bir şekilde kullanılmaya açıktır;
fakat devletin aksi yönde bir davranışla söz konusu zarar giderimini
kendisinde saklı tutmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.
KAYNAKLAR
Akkutay Ali İbrahim,
Diplomatik Koruma ve İnsan Hakları İlişkisi
, Ankara, Adalet Yayı-
nevi, 2013.
Alexandrov Stanimir A., “The ‘Baby Boom’ of Treaty-Based Arbitrations and The Ju-
risdiction of ICSID Tribunals: Shareholders as ‘Investors’ and Jurisdiction
Ratione
Temporis
”,
The Law and Practice of International Courts and Tribunals
, Vol. 4(1), 2005,
s.19 – 59.
Alvarez José Enrique, “The Public International Law Regime Governing International
Investment”,
Collected Courses of the Hague Academy of International Law 344
, Mar-
tinus Nijhoff Publishers, 2011, s. 193 – 541.
Amerasinghe C. F., “Jurisdiction Ratione Personae Under the Convention on the Sett-
lement of Investment Disputes between States and Nationals of Other States”,
British Yearbook of International Law
, Vol. 47(1), 1975, s. 227 – 267.