327 / 505
Uluslararası İnşaat ve İş Ortaklığı Sözleşmelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların ...
326
1. MÜZAKERE YÖNTEMİ
Bir uluslararası ticaret sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların bir
kısmı, doğrudan taraflar arasındaki görüşmeler ile çözümlenebilir.
“Günümüzde, özellikle ihracatı ve yabancı ülkelere yönelik müte-
ahhitlik hizmetlerini desteklemek amacıyla ihracatçının veya yatırımcı
müteahhidin yabancı ülkedeki ticari ve politik riskleri sigorta edilmek-
tedir. Bu türden sigorta kapsamında olan mal ve hizmetlere yönelik
zararlar söz konusu olduğunda, çoğu kez sigorta şirketi ile uyuşmaz-
lıklar, müzakereler yolu ile çözümlenmektedir” (Şanlı,a.g.e.,s.371-372;
ayrıca bkz. Scmitthoff, C.M.: The Law and Practice of International
Trade, London, 1990, p.471 vd).
“Uygulamada, bir uluslararası ticaret sözleşmesinden uyuşmazlık
doğması halinde özellikle zarar gören taraf, uyuşmazlığın müzake-
relerle tasfiyesi düşüncesi ile konsolosluklar ve ticari ataşelikler nez-
dinde girişimlerde bulunmaktadır. Oysa ki, bu tür resmi kurumların
taraflar arasındaki özel hukuk ilişkilerine müdahalesi mümkün değil-
dir. Bu nedenle, uyuşmazlık çıktığında, zamanaşımı ve hak düşürücü
sürelerin dolmamasına dikkat edilerek müzakerelerin belirli bir süre
içerisinde bitirilmesinde ve uzlaşma sağlanamamışsa, sözleşmedeki
hükümlere göre uyuşmazlığın yargı mercilerine götürülmesinde fay-
da vardır” (Şanlı, a.g.e., s. 374).
2. TEKNİK (HAKEM) BİLİRKİŞİLİK YÖNTEMİ
“Uluslararası ticaret sözleşmelerinin gittikçe artan karmaşıklığı,
teknik sorunların sık sık ortaya çıkması ve bunların sözleşmenin ifası-
nı güçleştirmesi nedeniyle taraflar, sözleşmenin ifası sırasında ortaya
çıkan sorunların incelenip karara bağlanabilmesi için uzman kişilerin
karar ve tavsiyesinden yararlanmak amacıyla, bu teknik sorunların
çözümü konusunda “hakem-bilirkişi” denilen uzman kişileri atayabi-
lirler. Örneğin bir otoyol yapımı sözleşmesinin ifasında dökülen asfalt
veya betonun kalitesi, çoğu kez teknik bir sorun olarak ortaya çıkmak-
tadır” (Şanlı, a.g.e., s. 386).
“Hakem bilirkişinin miktar, kalite, seviye, randıman veya yeter-
lilik gibi konularda yaptığı tespit, taraflar bakımından ikna edici bu-