TBB Dergisi 108. Sayı

Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı

118

sonradan yapılan ve üstlenenin sorumluluğunu artıran değişiklikler,

kefalet için öngörülen şekle uyulmadıkça hüküm doğurmaz (TBK m.

583/3).

818 Sayılı BK’nun yürürlükte olduğu dönemde, kefilin sorumlu

olduğu tutar belirlenmeden yapılan kefalet sözleşmeleri geçersiz ol-

salar bile üçüncü kişinin fiilini taahhüt sözleşmesine tahvilinin müm-

kün olduğu kabul edilmekteydi. Fakat TBK m. 603’ün kefaletin şek-

line, kefil olma ehliyetine ve eşin rızasına ilişkin hükümlerin gerçek

kişilerce kişisel güvence verilmesine yönelik başka ad altında yapılan

sözleşmelere de uygulanacağının düzenlenmesi karşısında, geçerlilik

şartları eksik kefalet sözleşmesinin tahvil yoluyla üçüncü kişinin fiilini

üstlenme sözleşmesine dönüşmesi imkânı kalmamıştır

Doktrinde ifade edilen bir görüşe göre ise TBK m. 603, kefalet ile

üçüncü kişinin fiilini üstlenme sözleşmesi arasındaki farkları üçüncü

kişinin fiilini üstlenme sözleşmesine yeni geçerlilik şartları getirerek

ortadan kaldırıldığından, gerçek kişilerce kişisel güvence verilmesine

yönelen üstlenmeler açısından sözleşme özgürlüğü de ortadan kaldı-

rılmış olacaktır

2) Üçüncü Kişinin Fiilini Üstlenme Ehliyeti

Üçüncü kişinin fiilini üstlenme sözleşmesinin geçerli olabilmesi

için üstlenenin tam ehliyetli olması, evli ise mahkemece verilmiş bir

ayrılık kararı olmadıkça veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğma-

dıkça, en geç üstlenme anına kadar eşinin yazılı rızasını alması gere-

kir (TBK m. 584/1). Sözleşmesinde sonradan yapılan ve üstlenenin

sorumluluk tutarını artmasına, üstlenenin müteselsilen sorumlu hale

gelmesine ya da üstlenen yararına olan güvencelerin önemli ölçüde

azalmasına sebep olmayan değişiklikler için eşin rızası gerekmez (TBK

m. 584/2).

Ticaret siciline kayıtlı ticari işletmenin sahibi veya ticaret şirketi-

nin ortak ya da yöneticisi tarafından işletme veya şirketle ilgili ola-

rak yapılacak üçüncü kişinin fiilini üstlenme sözleşmesi, mesleki fa-

Zevkliler/Gökyayla, s. 668; karş. Aydoğdu/Kahveci, s. 709.

Develioğlu, s. 320.