TBB Dergisi 108. Sayı

Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı

116

3) Aval Verme Ehliyeti

Evvelki açıklamalardan anlaşılacağı üzere, kefaletin uygulama

alanına ilişkin TBK m. 603 hükmünün aval verme ehliyeti bakımından

poliçe çek ve bonoya verilen avale uygulanması gerekir. Aval verenin

tam ehliyetli olması yanında en geç aval veriliği ana kadar eşin yazılı

rızasının alınmış olması gerekir. Eşin rızasına ilişkin hükümlerin avale

uygulanmayacağının kabul edilmesi halinde, özellikle borç doğurma-

daki bağımsızlığı dikkate alındığında, kefalete ve uygulama alanına

ilişkin hükümlerin dolanılmasının önü açılmış olur

TBK m. 603’ün kapsamı ve TBK’nun kefalete ilişkin hükümlerle

amaçladığı zayıfı koruma yaklaşımı birlikte ele alındığında, düzen-

lemenin avali de kapsaması doğal karşılanabilir. Ancak avale konu

kambiyo senetleri, diğer sözleşmelere göre farklı özellikler taşırlar.

Kombiyo senelerinin en önemli özelliği el değiştirmesinin rahat ve sü-

ratli olması ve buna ilişkin işlemlerin o anda olup bitmesidir. Yapılan

açıklamalardan avalin TBK m. 603 kapsamında ele alınması gerektiği

ortaya çıktığına göre, evli avalistler bakımından kambiyo senetlerinin

bahsedilen özelliklerinin devamı etmesi, bu senetlere aval verilmeme-

sine bağlıdır. Çünkü ticari hayatta aval verime gerekliliğinin doğduğu

her durumda eşin rızasının alınması mümkün değildir. Poliçe, çek ve

bonoya verilecek aval için eşin yazılı rızasına ilişkin hükmün uygula-

nacak olması, evli kişiler bakımından aval vermeyi fiilen imkânsız hale

getirmiştir

Öte yandan TBK m. 584’e eklenen üçüncü fıkra endişeleri hafifle-

tecek niteliktedir. Bu hükmün avale yansıması olarak ticaret siciline

kayıtlı ticari işletmenin sahibi veya ticaret şirketinin ortak ya da yö-

neticisi tarafından

işletme veya şirketle ilgili olarak

verilecek aval ile

mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak

esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı

esnaf veya sanatkârlar tarafından verilecek avallerde eşin rızası aran-

mayacaktır. Eklenen fıkra ticari hayatta beklenen serbestîyi bir ölçüde

sağlamıştır.

702; Baş, s. 141.

Özen, s. 50; Yavuz, s. 865.

Akipek, Sempozyum Kaydı (02:12:47).