207 / 417
Soykırım ve Soykırıma İlişkin Uluslararası Mekanizmalar
206
da, bazı mahallelerde ve Bosna – Hersek’teki esir kamplarında kitle-
sel öldürmelerin yapıldığının kuvvetli kanıtlarla ispatlandığını belirt-
miş, kurbanların büyük ölçüde koruma altındaki gruptan olduğunu
ve bu kişilerin sistematik olarak hedef alındıklarının da anlaşıldığını
vurgulamıştır. Fakat buna rağmen Uluslararası Adalet Divanı, Bosna-
lı Müslümanlara uygulanan kitlesel öldürmelerin, özel kastla işlendi-
ğine ikna olamamıştır. Uluslararası Adalet Divanı, Bosna – Hersek’te
yaşanmış olan ağır ve yoğun katliamları, zulüm ve işkence edildiğini
yani Soykırım Sözleşmesi’nin ihlal edildiğini onaylamış fakat bunların
Srebrenitsa’da işlenen fiiller dışında soykırım suçunu oluşturmadığı
sonucuna varmıştır. Srebrenitsa’da soykırım suçunun işlenmiş olması-
nı kabul etmesine rağmen Uluslararası Adalet Divanı, gerçekleştirilen
öldürmelerin hükümetin talimatıyla olmadığını, bazı liderler tarafın-
dan yapıldığını söyleyerek, davalı olan Sırbistan – Karadağ devletine
soykırım suçunun isnat edilemeyeceğine dair bir karara varmıştır.
135
3. Ülkesel veya Bölgesel Araçlar
Sadece birkaç dava için tam anlamıyla uluslararası bir ceza mah-
kemesi kurulması güvenlik sorunu gibi nedenlerle gerçekleştirileme-
mektedir. Bu yüzden; günümüzdeki eğilim ise, yarı uluslararası ceza
mahkemelerinin kurulmasıdır. Ulusal yargı sisteminin çökmesi ya da
ulusal yargı sisteminin işler fakat çeşitli nedenlere dayalı gerilimlerin
yüksek olması ve bu gerilimler içerisinde adil yargılamanın yapılama-
ması sonucunda da, karma ceza mahkemeleri kurulmuştur. Yarı ulus-
lararası yada karma ceza mahkemelerinin kuruluşu mali ve teknik
yönden uluslararası ceza mahkemesine göre daha kolaydır.
136
Bu mahkemeler aslında ulusal yargı organlarıdır ama değişik şe-
killerde kurularak bazı uluslararası özellikler verilmiştir. Sierra Leone
Özel Mahkemesi B.M. ile yapılan özel bir antlaşmayla 30 Kasım 1996
tarihinden sonra bu ülkede işlenen ve uluslararası insancıl hukuk ile
ulusal hukukun ağır ihlalini oluşturan fiillerden dolayı sorumluluk
derecesi fazla olanları yargılayan bir mahkemedir. Bu mahkeme sade-
ce uluslararası suçları yargılamamakta, aynı zamanda kasten öldürme,
135
Sevin Elekdağ, “
Uluslararası Adalet Divanı Kararı: Soykırım Hukukuna Önemli Bir
Katkı
”, Uluslararası Suçlar: Bosna – Hersek Örneği, Avrasya Bir Vakfı, Avrasya
Stratejik Araştırmalar Merkezi, 2008, s. 75 vd.; Özer, s. 68 vd.
136
Tezcan / Erdem / Önok, s. 431.