202 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Arzu BEŞİRİ
201
sıyla yargılamak isterse, devletlerin egemenlik hakkına bağlı olarak
Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü’nün 1. maddesine göre; Ulusla-
rarası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisi ortadan kalkacaktır.
114
Statü yürürlüğe girdikten sonra, Statü’ye taraf olan devlet, Statü’ye
taraf olduktan sonra işlendiğini iddia ettiği suç için Uluslararası Ceza
Mahkemesi’nin yargı yetkisini kullanmasını isteyebilir yani Ulusla-
rarası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisini kullanmasını istemek için
Statü’yü onaylamak gerekecektir. Fakat Statü’ye taraf olmayan bir
devlet de, mahkemenin yargı yetkisini sunacağı yazılı bir beyanla ta-
nıyabilir. O devlette de yazılı beyanın sunulduğu tarihten sonraki suç-
lar için Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisi geçerlidir, aksi
halde bu durum “ceza normlarının zaman bakımından sanık aleyhine
geriye yürümezliği” ilkesini ihlal edecektir.
115
Statü’yü onaylamamış, Statü’ye taraf olmayan bir devletin ege-
menlik sahasında Statü’de yer alan suçların işlenmesi durumunda,
suçun failleri, Statü’ye taraf olan bir devletin uyruğunu taşıyorlar ise
Statü’nün 12. maddesine göre, Mahkeme yetkili olabilecektir.
116
Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü; Mahkeme’ye suç unsurla-
rı, usul ve delil kuralları gibi ayrıntılı düzenlenmiş konularda kendi
hukukunu oluşturma konusunda pek yetki vermemesine rağmen,
Statü’nün 21. maddesi Mahkeme’ye vereceği kararlarda önceki içtihat-
lara dayanma zorunluluğu getirmemektedir.
117
Statü’de, Mahkeme’nin sadece gerçek kişiler üzerinde yargı yetki-
sine sahip olduğu, Statü’nün 25. maddesinde ise suç işlendiği zaman
18 yaşın altındaki kişileri yargılamak için yetkili olmadığı yer almak-
tadır.
118
86. maddesinde, taraf devletlere Mahkeme ile işbirliği yapma
görevi yüklenmiş ve 98. maddesinde ise devlet başkanları da dahil hiç
kimse için yargı bağışıklığı kabul edilmemiştir. Statü’de yer alan bir
suçun işlendiğinin Statü’ye taraf devletlerden biri yada B.M. Güvenlik
Konseyi’nin bildirimiyle veya Savcılığın re’sen soruşturma başlatarak
Mahkeme’nin yargılama yapması Statü’nün 14 ve 15. maddesine da-
yandırılmaktadır.
119
114
Güller / Zafer, s. 31.
115
Şen, s. 84.
116
Berberer, s. 82.
117
Karakehya, s. 152.
118
Schabas, s. 103.
119
Berberer, s. 82.