208 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Arzu BEŞİRİ
207
ırza geçme, toplu imha, terör hareketleri, köleleştirme, yağma, cinsel
esaret, çocukların silah altına alınması ve B.M. Barış Gücü ve insancıl
yardım personeline saldırma gibi fiilleri de yargılamaktadır, sanıkların
yargılanmasına ve hüküm verilmesine başlanmıştır.
137
Lübnan Özel Mahkemesi de Güvenlik Konseyi’nin B.M. Şartı’nın
7. Bölümü’nde tanınan yetkileri çerçevesinde çıkartılan bir karar-
la, Lübnan Başbakanı Rafiq Hariri suikastinin soruşturulmasında
Lübnan mercilerine yardımcı olmak için kurulan bir mahkemedir.
Mahkeme’nin asli görevinin Hariri ve birçok kişinin ölmesine ve yüz-
lerce kişinin yaralanmasına sebep olan suikastin sorumlularının yargı-
lanması olduğu halde, antlaşma tarafları arasında mutabakat sağlan-
dığı takdirde 01.10.2004 – 12.12.2005 yıllarından daha ileriki tarihlerde
gerçekleştirilen saldırılar da, bahsi geçen saldırıyla bağlantılı olması
veya nitelik açısından benzer olması durumunda mahkemenin yargı
yetkisine girecektir.
138
Kamboçya Olağanüstü Daireleri ise B.M. ile yapılan ve sadece
Kamboçya hukuk sisteminin yargı yetkisine giren suçların işlenme-
sinin kovuşturulmasında işbirliği için kurulan ve ulusal niteliği ağır
basan, 17.04.1975 – 06.01.1979 tarihleri arasında suç işleyenleri yargı-
layacak dairelerdir. Kamboçya Olağanüstü Dairelerinin Kurulmasına
Dair Kanun’a göre bu daireler; adam öldürme, işkence, dini amaçlı
zulüm, soykırım, insanlığa karşı suçlar, 1949 Cenevre Sözleşmesi’nin
ağır ihlalleri, silahlı çatışma sırasında kültürel malvarlığının imhası,
uluslararası alanda korunması gereken kişilere karşı işlenen suçları
yargılamakla görevlidir. Hakimleri, B.M. Genel Sekreteri tarafından
hazırlanan listeden ulusal makamlar tarafından seçilecek uluslararası
hakimlerdir. Ağustos 2008’de ilk sanık ortaya çıkmış, insanlığa karşı
suçları ve Cenevre Sözleşmesi’nin ağır ihlallerini işlemek suçlarıyla it-
ham edilmiştir.
139
Doğu Timor ve Kosova’da ki Özel Daireler B.M. Güvenlik Konse-
yi tarafından orada görevli Geçici İdare’yi yetkilendiren kurallar içeri-
sinde yasama ve yargı alanında da bazı yetkilerle donatılmışlar ve bazı
suçları soruşturmakla görevlendirilmişlerdir. Kosova savaş ve etnik
suçlar mahkemesinin kurulması Kosova B.M. Geçici İdaresi Komisyonu
137
Tezcan / Erdem / Önok, s. 432.
138
Tezcan / Erdem / Önok, s. 437.
139
Tezcan / Erdem / Önok s. 436.