348 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Hilmi ŞEKER
347
leyerek, gerekçe hukukunun biçimlenmesi, misyon ve rolünü gönlün-
ce gerçekleştirmesini önlemektedir.
Akademinin, gerekçeye ilgisizliğinden vazgeçmesi ibralaşma kül-
türünün yarına taşınması, yargının yurttaş, toplum ve kamuyla ilişki-
sinin hangi değerler üzerinden yürüdüğünün belirlenerek aklanması
için zorunludur. Hukuk eğitimi etrafını dönebilen, algaçları açık ken-
disini uyarlamaya elverişli bir gerekçe standardı inşa ederek, pratiğin
bu kodlarla uyumunu denetlemeye olanak tanımalıdır.
Yargılama ve hükmün ihtiyacı olan nedencelerin meşru ilgililer-
ce doyasıya karşılandığını söylenemez. Yanların desteğinden yoksun
bir yargılama ve hükmün kendinden bekleneni vermesi güçleşmekte,
özellikle kanun yolu ve savunma hakkı, yanların gerekçe ödevini za-
manında ve gerektiği gibi yerine getirilmemesinden ötürü etkinliğini
ve inandırıcılığını yitirmektedir.
Yargıtay ve diğerlerinin bu rollerini yerine getirecek bir bilgilenme
sürecini hızla yaşayarak, üzerinde yürüyecekleri zemini belirlemeleri,
burada durarak değerlendirme yapmaları zorunludur.
Kürsü ile ilişkilerini buradan sevk ve idare etmeli, yarattığı yeni
ve esnek gerekçe anlayışı ile yüzünü daha ziyade insani olanaklara dö-
nerek buradan, ardıllarını ve öncüllerini etkilemelidir. Deneyimlerin
giderek bilimle yolunu ayıran gerekçe pratiğiyle klasik işlevini gerçek-
leştirmesi, değerler üzerinden hükmü denetlemesi, yargılamayı, hu-
kuki tanı yargısını disipline etmesi ve ibralaşma kültürüne beklenen
katkıyı sunması olanaksızdır.
Kürsü, yurttaşı meşru, makul, haklı, doğru, hukuki gerekçelerle
ikna ederek, kendisini sevk ve idare, yargılama ve hüküm şeklinde ka-
rakterize eden eylem, işlem ve kararlarının görünen adalet ve aktüel hu-
kuk anlayışı, kadim insani değerlerle uyumlu olduğunu kanıtlamalıdır.
Gerekçeleriyle yargılamanın demokratik denetimine olanak tanı-
malı, denetimi sağlayacak usul ve süreçlerin etkin ve verimli şekilde
işlemesine imkan vererek, gerekçe hukukunun oluşumuna ilk elden
ve doğrudan katkı sağlamalıdır.
Olgu yargıçlığı, yargılamanın bel kemiğidir. Gerekçe kültürü ön-
celikle ilk derece yargıçlığının oluşturduğu birikim ve ard alana yas-
lanmalı, buradaki tecrübeyi birincil kaynak ve kürsüyü de vatan ola-
rak addetmelidir.