68 / 417
TBB Dergisi 2013 (108)
Selami DEMİRKOL / Zuhal BEREKET BAŞ
67
SONUÇ
6306 sayılı Yasanın uygulamaya geçmesiyle birlikte giriş kısmında
verilen rakamlara bakıldığında büyük bir toplumsal ve hukuksal dö-
nüşümün ortaya çıkacağı açıktır. Yasa, Anayasa‘nın yukarıda yer alan
hak ve özgürlüklerin zedelenmesi nedeniyle Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi‘nin (özel yaşam ve aile yaşamına saygıyla ilgili) 8. Madde-
sinin, adil yargılanma hakkı ile ilgili 6. maddesinin ve mülkiyet hakkı
ile ilgili Ek 1 Nolu Protokolün 1. maddesinin ihlali anlamına da gel-
mektedir.
Kentsel dönüşüme ilişkin düzenlemelerden dolayı ortaya çıkacak
sorular-sorunların yanıtı Yasanın hak ve özgürlükleri ne derece mer-
kezine aldığını da gösteren bir kriter olarak görülebilir. Kentsel dö-
nüşümün gündemine hak temelini yerleştirmek
83
gerekliliği ortadadır.
Soyut bir kamu yararı ilkesine karşın, planlamanın her kesimi eşit
olarak gözetmediği ve toplumun güçsüz kesimlerini dışladığı yönün-
de bir eleştiri bu çevrelerde ağırlık kazanmıştır.
84
Kentsel dönüşümün
modern düşüncenin bir gereği olarak “toplumsal adalet ilkesi” çerçe-
vesinde ele alınması
85
ve “kentse dönüşümün ahlaksız ekonomi” deni-
len kavramın
86
orta çıkmasının engellenmesi gerekir.
Kentsel dönüşümün, kent içerisinde eskiyen dokulara müdahale
etmesi kaçınılmazdır. Ancak bu müdahaleyi yaparken temel hak ve
özgürlüklerin kısıtlanmaması, mülkiyet hakkına müdahale edilmeme-
si gerekliliği bulunduğu açıktır. Mevcut düzenleme bunun risklerini
taşımaktadır.
87
Kentsel dönüşümün hak ile temellendirillendirilmesi, kentsel ada-
letin sağlanabilmesi için planlama kurumunun sosyal devlet anlayışı
83
Özbek, a.g.m., s. 98
84
Şengül, Tarık, “Planlama Paragmalarının Dönüşümü Üzerine Eleştirel Bir Değer-
lendirme”, Kentsel Plnalama Kuramı, İmge Yayınevi, 2. Baskı, 2012, s.69
85
Kurtuluş, Hatice, “Kentsel Dönüşme Modern Kent Mitiinin Çöküşü Çerçevesinde
Bakmak”, TMMOB. Şehir Plancıları Odası Kentse Dönüşüm Özel Yayını, Ankara
2006, s.9
86
Buğra, Ayşe “Türkiyenin Ahlaksız Konut Ekonomisi; Devlet ve Piyasa Karşıtlığı-
nın Ötesinde”, İletişim Yayınları, İstanbul 2000
87
Atalay, a.g.s., s.36