TBB Dergisi 109. Sayı

TBB Dergisi 2013 (109)

Sadullah ÖZEL

125

tırma Kanunu metninde kavram olarak yer almadığına değinilmişti.

Kamulaştırma süreci sonucunda, malike ödenmesi amaçlanan gerçek

karşılığın belirlendiği yasal esaslar bu açıdan önem kazanmaktadır.

Yasal ilkelerin uygulamaya yansıma biçimi Yargıtay kararları ile

gözlendiğinden bazı örnek kararların incelenmesi gerekmiştir. Bu ka-

rarlarda, yasal direktiflerin mülkiyet hakkını koruma yönünde yorum-

lanmadığı ve malik aleyhine yorumlandığı görülmektedir. Özellikle

taşınmazın gerçek karşılığı olan pazar değerine ulaştıran

“taşınmazın

en verimli ve en iyi kullanım biçimi”

ölçütü

ile

“taşınmazın olduğu gibi

kullanılması halinde elde edilecek net geliri”

kriteri çelişmektedir. Türk

Kamulaştırma Hukuku ve uygulamasında, taşınmazın en verimli ve

en iyi kullanım biçimini esas alan değerleme yöntemi uygulanmadığı

gibi, değer arttırıcı niteliği olan bazı taşınmazların olduğu gibi kulla-

nılması kriteri de uygulanmayabilmektedir.

V. SONUÇ VE ÖNERİLER

Mülkiyet hakkının içeriği ve kapsamında birçok ekonomik ve sos-

yal hakkın yer aldığı belirtilmelidir. Bu ekonomik haklardan biri olan

ve “gerçek karşılık hakkı” olarak nitelediğimiz bireysel hakkın karşı-

laştırmalı hukuk esas alınmak kaydıyla hukuksal çerçevesinin belir-

lenmesine çalışılmıştır. Kamulaştırma işleminin aynı zamanda bir de-

ğerleme faaliyeti olduğu vurgusu yapılarak, gerçek karşılık ve değer

ilişkisinin malik açısından oluşturduğu güvencenin tespiti yapılmıştır.

Gerçek karşılık hakkının en önemli güvencesinin, taşınmazı kamulaş-

tırılan malike taşınmazının “pazar değeri”nin ödenmesi olduğu so-

nucuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda pazar değerini tespit edecek olan

uzmanların niteliği önem arz etmektedir. Türk Kamulaştırma Huku-

kunda, değerleme faaliyetini yürüten organların kısa bir değerlendir-

mesi yapılmış ve gerekli yetkinliğe sahip olmayanlarca yürütülen be-

del tespit sürecinin malik aleyhine sonuçlar doğurduğu gözlenmiştir.

Kamulaştırmanın idari bedel tespit süreci ile adli yargı sürecinde gö-

revlendirilenlerin, SPK lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanlarından

oluşması gerekmektedir. Bunun sonucunda, değerleme faaliyetinin

Uluslararası değerleme standartlarına uygun yürütülmesi sağlanabile-

SPK, Uluslararası Değerleme Standartları, s. 17, 52, 124