482 / 485
TBB Dergisi 2013 (109)
Murat CEYHAN
481
sağlanması gerektiğinden bahsedilmektedir. Mahkeme 17.000 sayfalık
bir dava dosyasının gizlenmesinin ve müdafilere yargılama safhasın-
dan sadece 2 hafta önce verilmesinin savunma hakkını imkansızlaş-
tırdığını, bu durumun da sözleşmenin 6. maddesine aykırı olduğuna
karar vermiştir. Mahkemenin silahların eşitliği adına bu yönde verdiği
önemli bir kararı daha incelemek gerekecektir.
Dombo Beheer B.V. v.
The Netherlands
28
kararında, mahkeme, tarafların gerçekten meşru bir
savunma yapabilecek imkana sahip olmasına, iddia makamına göre
savunma makamını dezavantaja sokacak düzenlemelerin yerel mev-
zuatta yer almaması gerektiğine hükmetmiştir.
Gorny v. Poland
29
davasında ise kamu menfaati adına verilen gizli-
lik kararlarının meşruiyeti tartışılmaktadır. Karar metninin 40. parag-
rafında, mahkeme, kamu yararına devletlerin belli dosyalara gizlilik
sağlayabileceğini ve sanığın kendisinin veya müdafinin bu dosyalara
erişemeyebileceğine hükmetmektedir. Yani belli dosyalarda gizlilik
kararı alınabilecektir. Ancak mahkeme bu tip gizlilik kararlarının an-
cak istisnai durumlarda kullanılabileceğinin ve istisnanın kural haline
gelmemesi gerektiğinin altını çizmiştir. Bir sonraki paragrafta ise bu
gizlilik halinden dolayı savunmanın önemli derecede zedelendiği, giz-
lilik kararının meşru bir neden bulunmadan verilerek silahların eşitliği
ilkesine aykırı davranıldığı belirtilmiştir.
Son olarak, mahkemenin müdafinin dosya inceleme yetkisini söz-
leşmenin 5. maddesi çerçevesinde incelediği bir davaya göz atacağız.
Sözleşmenin 6. maddesi “adil yargılanma hakkını” düzenlemekte
iken, 5. maddesi “özgürlük ve güvenlik hakkı” bağlamında tutuklu
sanıkların haklarını düzenlemektedir. Bu maddenin 4. fıkrası müdafi-
nin dosyayı inceleme yetkisini şüphelinin hakları dolayısıyla mümkün
kılmaktadır. Madde metni, özgürlüğünden mahrum bırakılmış her-
kesin, tutukluluk veya gözaltı halinin meşruiyetini ortaya çıkaracak
müzakerelere katılabileceğini belirtilmektedir.
Dochnal v. Poland
30
da-
vasında müdafinin dosyayı inceleyip gizli dokümanlara ulaşmasının
soruşturma safhasında müvekkilin tutukluluğuna itiraz edebilmesi
28
AİHM, Dombo Beheer B.V. v. The Netherlands, No. 14448/88, 27.10.1993, (çevri-
miçi)
http://hudoc.echr.coe.int, 5.12.2012.
29
AİHM, Gorny v. Poland, No. 50399/07, 8.6.2010, (çevrimiçi)
http://hudoc.echr.coe.int, 5.12.2012.
30
AİHM, Dochnal v. Poland, No. 31622/07, 18.09.2012, (çevrimiçi)
http://hudoc.echr.coe.int, 5.12.2012.