TBB Dergisi 109. Sayı

Soruşturmanın Gizliliği ve Müdafinin Dosyayı İnceleme Yetkisi

476

finin onun kadar hem hukuk hem ahlak yönünden sırla bağlı olduğu-

nu belirtmektedir

Adalet sisteminin hakim ve savcı gibi yapısal bir unsurunu oluş-

turan müdafi en nihayetinde yine gizlilik ilkesine sadık kalacak ve bu-

nun sonucunda dosya içeriğini ancak kanuna göre savunma işlevini

yerine getirirken kullanacaktır

. Bununla birlikte müdafinin davayla

ilgili olarak dosyadan öğrendiği her bilgiyi, örneğin suç ortağını, gizli

kolluk raporlarını savunma amacının dışına taşmayacak şekilde sanı-

ğa aktarması mümkün olmalıdır

. Ancak tam bu noktada iddia maka-

mı ve kolluğun haksız yetki kısıtlamaları ile karşı karşıya kalınmak-

tadır. Haksız yetki kısıtlamalarının, kolluk-savcılık uygulamalarının

temelinde aslında CMK maddesinin lafzı ya da hazırlanış biçimi de

yatmamaktadır. Sorun hükmün uygulanması sırasında yaşanan karşı-

lıklı güvensizlik esasından kaynaklanmaktadır. Hakkaniyetli bir ada-

let sisteminin parçası olan müdafi, ülkemizde iddia makamı ve kolluk

tarafından müvekkilini kurtarmak için her türlü yola başvurabilecek

bir problem unsuru olarak algılanmaktadır. Ancak adli yargı sistemi

içinde mesleki dayanışmanın ve güvenin asıl bu konuda tecelli etmesi

gerekmektedir.

Karşılıklı olarak Alman Ceza Usul Kanunu incelendiğinde ise ora-

daki uygulamada çok farklı yaklaşımların yerleşmiş olduğu görüle-

cektir. Alman Hukuku’nda soruşturma safhasında dosyayı inceleme-

ye gelen müdafinin delilleri gerekli şekilde inceleyebilmesi için çeşitli

hükümler öngörülmekte ve kolluğa da bu yönde önemli görevler yük-

lenmektedir. Delil bir film, fotoğraf ya da ses kaydı olduğu takdirde

müdafinin bizzat soruşturma dosyasının bulunduğu yerde teknik açı-

dan bu delillere ulaşamaması durumunda kendisinin göndereceği boş

dijital diske kopyasının yapılması ve kendisine gönderilmesi mümkün

olmaktadır. Daha da önemlisi müdafi dosyayı bizzat incelemeye gel-

diğinde, soruşturma açısından önemli bir sebep olmadığı takdirde,

dosyadaki delilleri kendi ofisine dahi götürebilme şansına sahiptir

Faruk Erem, Diyalektik Açısından Ceza Yargılaması Hukuku, 6. bs., Ankara, Işın

Yayıncılık, 1986, s. 182.

Taşdemir/Özkepir, a.g.e., s. 627.

Centel, a.g.e., s. 115.

Löwe-Rosenberg, Die Strafprozessordnung und das Gerichtsverfassungsgesetz

Grosskommentar, Ed. Volker Erb, Robert Esser, Ulrich Franke, Kirsten Graalman-

Scheerer, Hans Hilger, Alexander Igor, C. IV, 26.bs, Berlin, Degruyter Rechtswis-

senschaften Verlags-GmbH, 2007, s. 1030.