113 / 441
Geçici Ödemeler
112
başlığı altında yer almaktadır. Ancak bilindiği üzere TBK md.114/II
“
Haksız fiil sorumluluğuna ilişkin hükümler, kıyas yoluyla sözleşmeye aykırı-
lık hallerinde de uygulanır.”
düzenlemesi nedeniyle, sözleşmeye aykırı-
lık halinde doğan zararların giderilmesinde de geçici ödeme talebinde
bulunulması ve geçici ödemeye hükmedilmesi mümkündür.
Geçici ödemeyi şu şekilde tanımlayabiliriz.
“Haksız fiil ya da sözleşmeden doğan bir borca aykırılık
halinde,zarar gören kişinin yargılama aşamasında davasında hak-
lılığına ilişkin kanıtların mevcudiyeti halinde,ekonomik durumu
gerekli kıldığı takdirde,geçici olarak ödenen bir tazminat miktarı
olup,yargılama sonunda davada tamamen veya kısmen haksız çıkma-
sı halinde,kendisine yapılan ödemeyi yasal faiziyle birlikte ödeme tari-
hinden itibaren iade etmekle yükümlü olduğu kısmi bir ifadır”.
2. Amaç
Geçici ödeme, tazminatın kısmi olarak ödenmesi olarak değer-
lendirilebilir. Gerçek zarar ve tazminat miktarının hesaplanması, de-
lillerin tam olarak toplanması, bilirkişi raporları gibi unsurlara bağlı
olduğu için yargılama çok uzun sürmekte, hakim nihai kararını ver-
meden önce delillerin tamamen toplanmasını beklemekte, hatta birkaç
defa bilirkişi görüşüne başvurabilmektedir. Bu bekleyiş, haksız fiilden
dolayı mağdur olanı bir kez daha mağdur etmekte
4
, hatta haksız fiil
nedeniyle zarar gören kişi adeta yoksulluğa, başkalarının yardımıy-
la ayakta kalabilecek kişi konumuna düşmektedir. Haklı olduğu da-
vasında zararının tazmin edilmesi açık iken, bu kişiyi yargılamanın
sonuna kadar bu tür bir mağduriyete itmek adalet ve hakkaniyet duy-
gulularımızı zedelemektedir. Bu nedenle davadaki haklılığı yargılama
aşamasında açıkça ortaya çıkan bu kişinin hiç olmazsa kısmi bir geçici
ödeme ile asgari düzeyde yaşamını idame ettirmesine yardımcı olmak
hukukun görevi olmalıdır. Bu nedenle bu zararın kısmen giderilmesi
için, yargılama sonucunun beklenmesine gerek yoktur. Geçici ödeme,
nihai karar verilene kadar geçici bir koruma sağlar.
5
Talep üzerine, ha-
4
Topuz, Murat: “Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Haksız Fiilden Doğan Borç
İlişkilerine Dair Yargılamalarda Geçici Ödemeler”,
Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a
Armağan
, İstanbul 2011, s. 260
5
Topuz, M: a.g.e., s.269