15 / 441
İş Mahkemeleri Kanunu’nun Temel Özellikleri ve HMK Karşısındaki Durumu
14
İşveren ile işveren vekili arasında vekalet ilişkisi bulunduğu gibi
hizmet ilişkisi de bulunabilir. Bu durumda ikisi arasındaki uyuşmaz-
lık iş mahkemesinde çözümlenecektir.
15
Yalnız ilişki sadece vekalet
ilişkisi ise, uyuşmazlık genel mahkemede çözümlenir.
16
İş K. m. 4 bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı halleri sayar-
ken, örneğin evde çalışanları, sporcuları, hava taşıma işinde çalışanları
işçi olarak kabul etmemiştir.
17
2. Konu Unsuru
İşçi ile işveren veya işveren vekili arasındaki davanın iş mahkeme-
sinde görülebilmesi için, uyuşmazlığın hizmet sözleşmesinden veya
İşK hükümlerinden kaynaklanması gerekmektedir.
18
Aksi halde dava
asliye hukuk mahkemesinin görevine girebilir.
19
Uyuşmazlığın iş ak-
dine değil de vekalet akdi veya statü ilişkisine dayandığı hallerde iş
mahkemesi değil idare mahkemeleri görevli olacaktır.
20
Ayrıca uyuş-
mazlık bir hukuk uyuşmazlığı olmalıdır.
21
Yani idare ya da ceza mah-
kemelerinin görevli oldukları hususlar ayrıdır.
22
Fransa’da ise “Conseil de Prud’Hommes’un” görev alanı iş söz-
leşmesinden ya da taraflar arasındaki iş ilişkisinden doğan davalarla
sınırlanmıştır.
23
Türk Hukuku’ndan farklı olarak Fransız Hukuku’nda
toplu iş hukuku davaları, sosyal güvenlik hukukuna ilişkin davalar ve
iş kazaları ile meslek hastalıklarından doğan davalar da “Conseil de
Prud’Hommes’un” görev alanı dışındadır.
24
Böylelikle bireysel iş hu-
kukuna ilişkin davaların büyük ölçüde “Conseil de Prud’Hommes’da”
15
Günay, s. 70; Bozkurt, s. 140.
16
Kılınç, TBB Dergisi, s. 388; Yarg. HGK, T. 07.07.2010, E. 2010/9-328, K. 2010/ 370,
http://www.kazanci.com,E.T. 02.06.2013.
17
Bozkurt, s. 124; Yarg. 9. HD, T. 9. 02. 1995, E. 1995/ 1619, K. 1995/ 3137, Yarg.
9. HD, T. 20. 11. 1996, E. 1996/ 13441, K. 1996/ 21633, bkz. Kılıçoğlu, Mustafa /
Şenocak, Kemal, İş Kanunu Şerhi Cilt 2, Legal Yayınevi, 2. Bası, İstanbul, 2008, s.
1229,1230, (Şerh).
18
Günay, s. 72-80; Bozkurt, s. 148.
19
Bozkurt, s. 149.
20
Koç, Özsunay’a Armağan, s. 34.
21
Kılınç,
TBB Dergisi,
s. 388.
22
Bozkurt, s. 151, 152.
23
Özkul, s. 152.
24
Özkul, s. 152.