21 / 441
İş Mahkemeleri Kanunu’nun Temel Özellikleri ve HMK Karşısındaki Durumu
20
nünde çelişkili kararlar vermiştir.
54
Bu kararlar doktrinde eleştirilmek-
tedir.
55
Bizce de kamu düzeninden sayılan bu kuralların re’sen nazara
alınması yerinde olur. Ancak yasa koyucunun yetkisizlik nedeniyle
davanın reddini zorlaştırarak, iş davasının bir an önce görülmesi ve
işçinin kolay dava açabilmesi amaçlarına hizmet etmeyi amaçladığı da
düşünülebilir. Bu kararların zemininde iş mahkemelerinde geçmişteki
sözlü yargılama usulü uygulaması yatmaktaydı.
56
Ancak Yargıtay’ın
2003 tarihli bir kararı ile kamu düzenine ilişkin yetki itirazının ilk iti-
razlardan olmadığı, davanın her aşamasında ileri sürülebileceği ve
re’sen de nazara alınabileceği şeklindeki yorumu ile içtihadını değişti-
rebildiği de görülmüştür.
57
Artık iş mahkemelerinde basit yargılama usulü uygulanacağından
ve bu usulde de yazılı yargılama usulünde olduğu gibi yetki itirazı ce-
vap süresi içinde ileri sürüleceğinden, yetki itirazının ilk itiraz olarak
en geç cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerektiği ifade edilmekte-
dir.
58
Ancak İMK bakımından yetki itirazının niteliğinin ilk itirazların
niteliğiyle bağdaşmadığına bir kez daha değinmek yerinde olacaktır.
Yeni düzenleme ile farklı yönde içtihat geliştirilmesi yerinde olabilir.
III. İŞ MAHKEMELERİNDE UYGULANAN YARGILAMA
USULÜ
A. Genel Olarak
HUMK döneminde İMK m. 7 uyarınca iş mahkemelerinde sözlü
yargılama usulü uygulanıyordu.
59
İşK m. 20/ f.III hükmünde ise işe
iade davalarının seri yargılama usulüne tabi olduğu düzenlenmiştir.
60
Ancak HMK m. 316/ f.I/ b.(d) ile bu iki hükümmülga hale geldi. Buna
göre hizmet ilişkisinden doğan davalar artık basit yargılama usulüne
göre görülecektir.
61
Fransız Hukuku’nda ise basitlik, ucuzluk ve ça-
54
Karslı; s. 126.
55
Günay, s. 95, 96; Karslı; s. 126; Kılıçoğlu / Şenocak, Şerh, s. 1270.
56
Karslı; s. 126; Günay, s. 95.
57
Şen, AÜEHFD, s. 581.
58
Bozkurt, s. 210.
59
Günay, s. 97.
60
Kuru / Arslan / Yılmaz, s. 477.
61
Günay, s. 97; Kılıçoğlu, s. 71; Çelik, s. 284; Bozkurt, s. 33; Kuru / Arslan / Yılmaz,
s. 477.