20 / 441
TBB Dergisi 2014 (110)
Aynaz UĞUR
19
B. Yetki Sözleşmesi
HMK m.17 düzenlemesi yetki sözleşmesi düzenlenmesine, yalnız-
ca tacirler ve kamu tüzel kişilerinin aralarında yapılmak kaydıyla izin
vermiştir.
47
HMK söz konusu hükmünün iş davalarında yetki sözleş-
mesini tek başına yasakladığı söylenebilir.
48
Ancak İMK daha kesin bir
hüküm içererek, yetki sözleşmelerini açıkça yasaklamıştır.
49
HMK dü-
zenlemesinden farklı olarak İMK ile yetki kuralları kamu düzeninden
sayılmıştır.
Ek yetkili mahkeme hususu doktrinde tartışmalıdır. Günay ve
Karslı ek yetkili mahkemelerin yetkilendirilmesini kabul etmemekte-
dirler.
50
Postacıoğlu ise İMK m. 5 ile gösterilen yetkili mahkemelerin
yetkisini ortadan kaldırmadan, onların yanında yetkili olabilecek mah-
kemeleri yetkilendiren yetki sözleşmelerinin yapılabilmesi gerektiğini
savunmuştur.
51
Ayrıca işçi lehine olmak kaydıyla yetki sözleşmesinin
yapılabileceğini savunanlar da vardır.
52
İMK m.5 düzenlemesinin ke-
sin yetki kuralı getirmiş olması sebebiyle biz ilk görüşe katılıyoruz.
Aynı gerekçeyle işçinin davacı olduğu hallerde işçinin dava açmasını
kolaylaştırmak adına işçinin ikametgahındaki iş mahkemesini yetki-
lendiren sözleşmeler de geçersiz sayılmalıdır.
53
C. Yetki İtirazı
İMK düzenlemesinde yetki kuralları kamu düzeninden sayıldığın-
dan hakim tarafından re’sen nazara alınmalı ve davanın her aşama-
sında ileri sürülebilmelidir. HMK açısından kesin yetki kuralları dava
şartıdır ve bu şekilde kullanılır. İlk itiraz olan, kesin olmayan yetki ku-
rallarıdır. Ancak Yargıtay, iş mahkemelerinde yetki itirazının ilk itiraz-
lardan olduğu ve en geç ilk oturumda yapılması gerektiği, dolayısıyla
iş mahkemelerinin yetkisizliğini kendiliğinden gözetemeyeceği yö-
47
Karslı, s. 237; Pekcanıtez / Atalay / Özekes, s. 127; Kuru / Arslan / Yılmaz, s. 158.
48
Bozkurt, s. 196.
49
Kılıçoğlu, s. 60; Günay, s. 93, 94; Karslı; s. 126.
50
Karslı, s. 126; Günay, s. 94; Benzer görüşler için bkz. Şen, Murat, “İş Mahkeme-
lerinde Yetki ve Yetki Sözleşmesi”,
Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi
Dergisi,
C. 8, S. 1-2, 2004, s. 574, (AÜEHFD).
51
Postacıoğlu, İlhan, “İş Mahkemelerinin Yetkisi”, İş Hukuku Dergisi, S. 5, 1969, s.
480; Benzer görüşler için bkz. Şen, AÜEHFD, s. 575.
52
Benzer görüşler için bkz. Şen, AÜEHFD, s. 577.
53
Günay, s. 94.