191 / 441
İdari Yargılama Usulu Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Arasındaki Çatışmaların ...
190
şisinde yer alan normlar ister farklı katmanda ister aynı katmanda yer
alsın sıklıkla çatışabilmektedir. Vergi yargılaması hukuku normları
2575 sayılı Danıştay Kanunu, 2576 sayılı Bölge İdare, İdare Ve Vergi
Mahkemelerinin Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Kanun
2
, 2577 sayılı
İdari Yargılama Usulü Kanunu
3
, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
4
ve 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
5
ve hatta
5326 sayılı Kabahatler Kanunu
6
gibi pek çok yasada yer almaktadır.
Hiyerarşik olarak aynı düzeyde yer alan bu normlar arasında çatışma
çıkabilmektedir. Bu çalışmada vergi yargılaması normlarından sade-
ce İYUK ve VUK hükümleri arasındaki çatışmaların çözümü ele alın-
maktadır. Başka bir anlatımla çalışmamız vergi yargılaması normları
arasında vuku bulan bütün çatışmaları çözmeyi amaçlamamaktadır.
Çalışmanın kapsamıyla ilgili altı çizilmesi gereken bir diğer husus,
bu çalışmanın İYUK ve VUK normları arasındaki hangi tür uyumsuz-
lukların çatışma olarak nitelendirilebileceği sorununu ele almadığıdır.
Bu nedenle çalışmada “norm çatışması” kavramı, bu hususta yapılan
sınıflandırmalar
7
ve söz konusu bulgulardan hareketle İYUK-VUK
normları arasındaki çatışmaların analizi yapılmamıştır. Böyle bir in-
celeme ayrı bir çalışma konusu olabilecek hacimdedir. Bunun yerine,
öğreti ve yargı kararlarından hareketle bazı İYUK ve VUK normlarının
çatıştığı –herhangi bir ek analiz yapılmaksızın- kabul edilmiştir.
İYUK ve VUK normları arasındaki çatışmaların çözümlenmesi me-
selesi klasik yöntem olarak adlandırdığımız “lex specialis ve lex pos-
terior” ilkeleri çerçevesinde ele alınmıştır. Diğer bir anlatımla çalışma-
Knowledge Based System,
JURIX 1999
, TheTwelfth Conference, Nijmegen: GNI,
1999, s.35-36.
2
Bundan sonra “BİİVMK” olarak ifade edilecektir.
3
Bundan sonra “İYUK” olarak ifade edilecektir.
4
Bundan sonra “VUK” olarak ifade edilecektir. VUK’da yer alan vergi yargılaması
normu örneği için bkz. VUK m.377.
5
Bundan sonra “AATUHK” olarak ifade edilecektir. AATUHK’da yer alan vergi
yargılaması normu örneği için bkz. AATUHK m.58.
6
Kabahatler Kanunu m.27 ve Ek m.1
7
Norm çatışması kavramı ve bu konu hakkındaki sınıflandırmalar için bkz. Step-
hen Munzer , “Validity and Legal Conflicts”,
The Yale Law Journal,
Vol.82, No.6,
May 1973, s.1141 vd.; Aleksander Peczenik,
On Law and Reason
, Law and Philo-
sophy Library Volume 8, Springer, 2008, s.340; Alf Ross,
Law and Justice
, The Law-
book Exchange Ltd., 1959, s.128 vd. Erich Vranes, “The Defination of Norm Conf-
lict in International Law and Legal Theory”,
The European Journal of International
Law,
Vol. 17, 2006, s. 396; Abdullatif/ Joost/ Breuker/ Brouwer,s. 35-46; Yasemin
Işıktaç/ Sevtap Metin, Hukuk Metodolojisi, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2003, s.259.