197 / 441
İdari Yargılama Usulu Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Arasındaki Çatışmaların ...
196
Daha önce de ifade edildiği üzere çalışmamız bu yöntemlerden
sadece klasik yöntem olarak adlandırdığımız lex posterior ve lex spe-
cialis ilkelerini esas almaktadır. Dolayısıyla diğer yöntemler kapsam
dışı bırakılmıştır. Klasik çatışma çözme yöntemi bakımından da bir
sınırlama yapmak gerekir. Zira klasik yöntem çatışan normların hiye-
rarşik konumuna göre ikiye ayrılmaktadır.
43
Normlar hiyerarşisinde
birbiriyle farklı konumlarda bulunan (altlık-üstlük) normlar arasında-
ki çatışmalar lex superior ilkesiyle çözümlenir.
44
Buna karşılık, hiyerar-
şik olarak aynı düzeydeki normlar (iki yasa gibi) arasındaki çatışmala-
rı çözümleyen klasik yöntemler ise lex posterior ve lex specialis’dir.
45
Çalışmamız hiyerarşik olarak aynı düzeydeki normlar (vergi yargısı
normları) arasındaki çatışmaların çözümlenmesini konu edindiğin-
den, klasik yöntemlerden sadece lex posterior ve lex specialis ilkeleri
irdelenecektir.
B. NORMLAR HİYERARŞİSİNDE AYNI DÜZEYDE YER ALAN
NORMLAR ARASINDAKİ ÇATIŞMALARIN KLASİK
YÖNTEMLE ÇÖZÜMÜ
Çalışmanın bu bölümünde lex specialis ve lex posterior ilkelerinin
anlamı, bunların haklılaştırılması sorunu ve bu ilkelerin uygulanma
koşulları incelenecektir.
43
Ross, s.129; Gözler, s.341
44
Ross, s.132
45
Ross, s.129. Norm çatışmaları iki farklı norm yerine aynı norm içerisinde de do-
ğabilir. ROSS, çok ender rastlandığını belirttiği bu duruma örnek olarak 1920 Da-
nimarka Anayasası’nda yer alan iki hükmü vermektedir. Bunlardan ilki, meclis
üye tamsayısının 78 üyeyi geçemeyeceğini öngörmekteyken ikincisi 79’u geçeme-
yeceğini düzenlemektedir. Aynı norm içinde ortaya çıkan bu tür bir çatışmanın
ne şekilde çözümleneceği belirsizdir(Ross, s.129). Buna karşılık, aynı norm içinde
genel hüküm özel hüküm çatışması herhangi bir problem yaratmamaktadır. Zira
özel hüküm, genel hükmün istisnası niteliği taşımaktadır (Ross, s.130).
Gözler, Ross’un işaret ettiği bu tür durumları “gerçek çatışma” olarak adlandır-
maktadır. Yazara göre, aralarında altlık-üstlük, önceki-sonraki, özel-genel ilişkisi
kurulmayan iki norm arasındaki çatışmalar gerçek çatışmalardır(Gözler, s.350-
351). Bunların çözümü için Karayalçın, MK.1’den hareket etmektedir. Yazara
göre, birbiriyle çatışan bu tür iki normun birbirini yok ettiğini kabul etmek ve
gerçek bir kanun boşluğu varmış gibi MK.1’e dayanarak yeni bir kural koymak
gerekmektedir. (Yaşar Karayalçın, Hukukta Öğretim-Kaynaklar-Metod-Problem
Çözme, Banka Ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 14. Baskı, 994,
s.115). Hiç şüphesiz, yazarın MK.1’e dayanan bu görüşü kamu hukuku bakımın-
dan geçerli değildir. (Gözler, s.351).