213 / 441
İdari Yargılama Usulu Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Arasındaki Çatışmaların ...
212
Örnek:
İYUK m.20/1-VUK m.3/son çatışmasının İYUK m.31/2
uyarınca İYUK m.20/1 lehine çözümü
110111112
Genel Norm
Yürürlük Tarihi
110
: 20/1/1982
Özel Norm
Yürürlük Tarihi: 30/12/1980
111
İYUK Madde 20 –
1. Danıştay
ile idare ve vergi mahkemeleri,
bakmakta oldukları davalara
ait her çeşit incelemeleri kendi-
liklerinden yaparlar.
VUK m.3/son :
“İktisadi, ticari
ve teknik icaplara uymayan veya
olayın özelliğine göre normal ve
mutad olmayan bir durumun id-
dia olunması halinde ispat külfeti
bunu iddia eden tarafa aittir”.
AÇIKLAMA:
Vergi yargılaması hukukunda İYUK m.20/1 (re’sen tahkik
ilkesi) ve VUK m.3/son arasındaki çatışma, İYUK m.31/2 uyarınca,
İYUK m.20/1’in uygulanmasıyla çözümlenmelidir. Zira, İYUK (genel
norm) yürürlüğe girdikten sonra özel normda(VUK m.3/son) herhangi
bir değişiklik olmamıştır. Bu nedenle İYUK m.31/2’de yer alan sıralama
gereği çatışma, İYUK m.20/1’in uygulanmasıyla çözümlenmelidir.
Diğer bir ifadeyle, belirtilen hüküm gereği İYUK’un yürürlüğe girdiği
20/1/1982 tarihinden itibaren İYUK m.20/1 ile çatışan VUK m.3/son
hükmünün uygulanma olanağı kalmamıştır. Ne var ki, öğreti ve yargı
içtihadı aksi görüştedir
112
.
Aynı şekilde İYUK m.18/3
113
ve VUK m.3/B-2
114
hükümleri ara-
sındaki çatışma da İYUK m.31/2 gereği, İYUK lehine çözümlenir.
Başka bir anlatımla, İYUK m.31/2 uyarınca, vergi uyuşmazlıklarının
110
Yasaların yürürlük tarihleri bakımından herhangi bir tereddüt doğmadığından
lex posterior ilkesinde yapılan açıklamaların aksine “kabul tarihi” değil, yürürlük
tarihi esas alınmıştır. Kabul tarihinin esas alınması durumunda da sonuç değiş-
memektedir. Takip eden örneklerde de aynı gerekçeyle yürürlük tarihi esas alın-
mıştır.
111
2365 sayılı Kanun’un 1. Maddesiyle değiştirilmiştir.
112
Öğreti için bkz. Öncel/Kumrulu/Çağan, s.203; Karakoç, s.212. VUK m.3/B-
2’nin yargılama normu olduğu yönündeki görüş için bkz. Kumrulu, s.76. Örnek
yargı kararları için bkz. DŞ.7.D., 19.11.2002,E:2000/8006, K:2002/3641; DŞ. 3.D.
5.10.1988, E:1987/2617, K:1988/2259(Candan, s.932, dn:1330-1331).
113
İYUK m.18/3: “Duruşmalarda taraflara ikişer defa söz verilir. Taraflardan yalnız
biri gelirse onun açıklamaları dinlenir; hiç biri gelmezse duruşma açılmaz, incele-
me evrak üzerinde yapılır”..
114
VUK m.3/B-2: “… vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit
ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz”.