TBB Dergisi 111. Sayı

Türk Hukuk Sisteminde Kabul Edilen Erteleme Kurumları Üzerine İnceleme

196

Kesin hükümden önce çıkarılan genel af karşısında af kapsamın-

da olan suç yönünden dava açılmaz, devam eden dava varsa düşme

kararı verilir. (TCK m. 65) Kesin hükümden sonra çıkan genel af, bir

yandan hükmün yerine getirilmesini engeller, yani hükmün yerine ge-

tirilmesine başlanmış ise başlanmaz, başlanmış ise kesilir; af neticesin-

de ceza mahkumiyeti de bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar. Bu neden-

le genel af ilan edilmesiyle ortada bir mahkumiyet kalmayacağından

sonraki suç açısından erteleme ehliyeti yeniden kazanılacaktır.

Genel af ilan edilmesiyle suç teşkil eden fiil ortadan kalkmamak-

tadır. Bu yönüyle sanığın işlemiş olduğu suç için verilen ceza genel af

sonucu bütün sonuçlarıyla ortadan kalkmış olsa bile, ertelemenin sub-

jektif unsuru olan ‘suç işlemeyeceği konusunda kanaate varılması’nda

dikkate alınabilecektir.

Hapis cezasının infazını durduran veya infaz kurumunda çekile-

cek süreyi kısaltan ya da adli para cezasına çeviren af, özel aftır. Özel

af işlenen fiili suç olmaktan çıkarmadığından kamu davasının açılma-

sı, dava açıldıktan sonra af çıkmışsa, açılmış olan davanın sonuçlandı-

rılması gerekmektedir. Özel af mahkumiyet üzerinde etkili değildir,

cezayı hafifletmekte ya da türünü değiştimektedir.

5237 sayılı TCK,

eski kanunun aksine, özel affı sadece hapis cezaları yönünden kabul

etmiştir. Dolayısıyla adli para cezasının özel afla azaltılması veya kal-

dırılması mümkün değildir.

Özel af ilan edilmesi durumunda, mahkumiyet varlığını korudu-

ğundan, buna bağlanan sonuçlar geçerliliğini devam ettirecektir. (TCK

m. 65/2) Yani özel affa uğramış olsa da eski mahkumiyet, sonra işle-

nen suçun ertelenmesine engel teşkil edecektir.

Toroslu s. 458

Toroslu s. 461, Öztürk/Erdem s. 308

Eski kanun döneminde, özel affın ertelenmiş bir ceza üzerinde etkisi sorun teş-

kil etmekteydi. Gerçekten özel af infazı geri bırakılmış mahkumiyetler hakkında

da uygulanabilir. Oysa deneme süresi içinde ertelenen cezanın infazı geri bıra-

kılmış olmakla birlikte fail bu süreyi herhangi bir suç işlemeksizin geçirdiği tak-

dirde mahkumiyet vaki olmamış sayılacaktır; sonunda vaki olmamış sayılacak

bir mahkumiyetin ise özel affa girmesi kabul edilemez. Bu gibi hallerde özel affın

erteleme düştüğü takdirde etki göstermesi gerektiği savunulmuştur. Dönmezer/

Erman C: III s. 51, Ancak yeni kanun döneminde deneme süresinin suç işlemeden

ve yükümlülüklere uygun şekilde geçirilmesi halinde ceza infaz edilmiş sayılaca-

ğından ertelenen ceza hakkında özel affın uygulanması mümkündür.