TBB Dergisi 111. Sayı

TBB Dergisi 2014 (111)

Tuğçe AKDEMİR

273

C. Diğer Hak ve Özgürlüklere İlişkin Bireysel Başvuru Yolu

Mülkiyet hakkı ve adil yargılanma hakları dışında AİHS kapsa-

mında güvence altına alınan ve vergiye ilişkin düzenlemeler ve yaptı-

rımlar konusunda diğer temel hak ve özgürlükler açısından da vergi

ilişkisine bağlı ihlaller kapsamında denetim ve koruma talepleri söz

konusu olabilir.

Vergilendirme yoluyla temel hak ve özgürlüklere yapılan müda-

halelerden her bir özgürlük kendine ait özelliklere göre değerlendiri-

lecektir.

Söz konusu bu özgürlüklerden özellikle, din ve vicdan öz-

gürlüğü, özel hayatın gizliliği, toplanma özgürlüğü, ifade özgürlüğü,

ayrımcılık yasağı gibi haller dikkate alınmaktadır.

Demokratik toplumlarda kişi dokunulmazlıklarının sınırları ara-

sında kalan özel yaşam hakkı, uluslararası sözleşmelerde korunma-

sı gereken temel insan hakkı olarak tanınmıştır. 1982 Anayasası’nın

“Özel Hayatın Gizliliği” başlıklı 20. madde hükmüne göre, “

Herkes, özel

hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel

hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.

” Avrupa İnsan Hakla-

rı Sözleşmesi’nin 8. maddesinde düzenlenen “Özel ve Aile Hayatına

Saygı Hakkı” başlıklı hükmüne göre de aynı şekilde, “

Herkes özel ve

aile hayatına, konutuna ve yazışmasına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir

.”

Böylece bireyin fiziksel ve duygusal dokunulmazlığı, onuru, say-

gınlığı, kimliği koruma altına alınmış, meslek sırrına ilişkin bilgilerin

açıklanmaması yönünde bir koruma alanı yaratılmıştır. Buna göre,

devletin bireyi izlemeye alması, mali faaliyetlerini araştırması gibi hal-

ler özel yaşam hakkına müdahale oluşturacaktır.

İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin

Sözleşme’nin 4. Ek Protokolü’nün “

Serbest Dolaşım Özgürlüğü

” baş-

lıklı 2. maddesine göre, “

Bir devletin ülkesi içinde usulüne uygun olarak

bulunan herkes, orada serbestçe dolaşma ve ikametgahını seçebilme hakkına

sahiptir.

Herkes, kendi ülkesi de dahil, herhangi bir ülkeyi terk etmekte serbesttir.

Erdem, agm., s.104.

Taş, Fatma, Vergi Hukukunda Vergi Mahremiyetinin İhlali Suçu, Yaklaşım Yayın-

cılık, Ankara, 2008, s.30.