TBB Dergisi 111. Sayı

Vergi Hukuku Açısından Türk Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Yolu

276

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 14. maddesinde düzenlenen

“

Ayrımcılık Yasağı

” başlıklı hükmüne göre, “Hak ve özgürlüklerden

yararlanma, cinsiyet, ırk, renk, dil, din, siyasal veya diğer kanaatler,

ulusal veya toplumsal köken, ulusal bir azınlığa aidiyet, servet, doğum

başta olmak üzere herhangi başka bir duruma dayalı hiçbir ayrımcı-

lık gözetilmeksizin sağlanmalıdır.” Sınırlayıcı değil, örnekleyici olan

madde hükümleri, mutlaka sözleşme ve ek protokollerde güvence al-

tına alınan bir hakka yönelik olması gerekmektedir. Ayrıca 14. mad-

denin ihlal edilmiş sayılabilmesi için aynı zamanda ilgili olduğu hak-

kında ihlal edilmiş olmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak burada

dikkat edilmesi gereken husus, salt ayrımcılık yasağı kapsamında ba-

ğımsız olarak bu hüküm ileri sürülemeyecek ancak sözleşme tarafın-

dan belirlenen bir hakka yönelik olarak ayrımcılığın yapılması halinde

ileri sürülebilecek olduğudur.

İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Söz-

leşme’ ye ek 12 Numaralı Protokol’ün “

Ayrımcılığın Genel Ola-

rak Yasaklanması

” başlıklı 1. maddesine göre ise, vergilendirmede

başlı başına bir ayrımcılık teşkil ettiğini düşünen mükellef Anayasa

Mahkemesi’ne doğrudan başvurabilecektir.

SONUÇ

1789 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nden bu yana insan

hakları konusunda, önemli gelişmeler katedilmiş, AHİS’nin kabul

edilmesi ve AİHM’nin kurulması ile birlikte sözleşmeye taraf olan ül-

kelerin insan haklarına aykırı davranışları engellenmek istenmiştir.

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru için Avrupa Birliği’ne

uyum sürecinde çıkarılan yasalar ve en önemlisi yapılan Anayasa de-

ğişiklikleri ile bu türden ihlallerin azaltılması amaçlanmıştır.

Anayasa ve AHİS kapsamında korunan temel hak ve özgürlüklere

gelebilecek herhangi bir ihlalin tespitinin ve tazminin amaçlanması,

vergilendirme alanında da karşılaşılabilecek hak ihlallerinin önlenme-

sini temin edecektir. Ancak, uygulamaya yeni giren bireysel başvuru

kurumunun günümüzde vergilendirme alanında nasıl şekillenip et-

kinlik kazanacağı ise, Anayasa Mahkemesi’nin ileride vereceği karar-

ları ile görülecektir.

Uzun, agm.,

Erişim Tarihi: 17.06.2013.