TBB Dergisi 111. Sayı

Kamu Hukuku ile Özel Hukukun Kesiştiği Yer: Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmelerinde ...

280

GİRİŞ

Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri, yap-işlet-devret ve yatırım

sözleşmeleri benzeri sözleşmelerin konusunu oluşturan işlerin mali de-

ğeri çok yüksektir. İdare kamu hizmetlerini özel kişilere gördürürken,

yeni teknoloji ve uzmanlık gerektiren işleri, idareye personel istihdamı,

teknoloji üretimi ve yatırım için mali kaynak ayırma külfeti yükleme-

den gerçekleştirmeye çalışmaktadır

. Üstelik bu sözleşmeler uzun bir

süre için akdedilmekte ve sözleşmenin ifası için taraflar büyük mali

kaynaklar aktarmaktadırlar. Bu uzun süre içerisinde, ülke siyasi ve po-

litik açıdan bir çok değişime uğrayabilmekte ve bazen yatırımcıların

aleyhine durumlar ortaya çıkabilmektedir

. Yatırımcılar bu tür riskler-

den korunmak ve ulusal yargıların yavaşlığını bertaraf etmek amacıy-

la, sözleşmenin tarafları arasında çıkması muhtemel ihtilafların tarafsız

bir yargılama makamı, daha açık bir ifadeyle bir tahkim makamı tara-

fından çözüme kavuşturulması yönünde talepte bulunmaktadırlar.

Ayrıca idare hukuku ve yargısı içerisinde kalındığında, kamu gücü

ile donatılan idare taleplerini sözleşmenin karşı tarafına empoze ede-

bilmekte, diğer taraftan uyuşmazlık söz konusu olduğunda idari yargı

organları, doğal bir şekilde kamu yararını temel alarak idareyi koru-

yan bir tavır benimseyebilmektedir. Bu tür kaygılar uyuşmazlıkların

çözümünde tahkim kurumunun ihdasını gerekli kılmaktadır. Devlet

böylece bir taraftan tahkim kurumuna izin vererek yatırımcıyı teşvik

etmeye, bir taraftan özel hukukta uygulanan tahkim kurumunu kamu

hukukuna da yayarak, Türkiye’yi tahkim cenneti sayılan ülkeler ara-

sına sokmaya çalışmaktadır. Dolayısıyla bu makalede kamu hukuku

ile özel hukuk dallarının bir anlamda kompozisyonu sonucu oluşan,

kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinde tahkim konusu ele alınacaktır.

Bu yüzden çalışmanın devamında öncelikle, kamu hizmeti imti-

yaz sözleşmelerinin niteliğinden bahsedilecek (I), sonra genel olarak

tahkim müessesesi ele alınacak (II), daha sonra da idare hukuku bakı-

mından tahkimin uygulanabilirliği tartışılacak (III) ve nihayet kamu

hizmeti imtiyaz sözleşmelerinde tahkim kurumunun nasıl uygulandı-

ğına değinilecektir.

Özay İl Han, Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2004, s. 394

Nomer Ergin – Ekşi Nuray – Gelgel Öztekin Günseli, Milletlerarası TahkimHuku-

ku, Cilt 1, Beta Yayınları, İstanbul, 2008, s. 154