39 / 533
Miras Sözleşmesinden Tek Taraflı Dönme
38
GİRİŞ
Şekli anlamda ölüme bağlı tasarrufların
1
bir türü olan miras sözleş-
mesi, bir tarafını mirasbırakanın diğer tarafını mirasçının veya üçüncü
bir kişinin teşkil ettiği, kural olarak tek taraflı dönülemeyen, iki taraflı
bir hukuki işlemdir
2
. Miras sözleşmesinin konusunu mirasbırakanın
terekesi oluşturmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nda miras sözleşmele-
ri
“
olumlu miras sözleşmesi
”
ve “mirastan feragat sözleşmesi” olmak
üzere iki türde düzenlenmiştir
3
.
Olumlu miras sözleşmesi, mirasbırakanın, karşı taraf veya üçüncü
kişi yararına terekesine ilişkin olarak ölüme bağlı tasarruflarda bulun-
duğu miras sözleşmesidir
4
. Böyle bir sözleşmeyle, mirasbırakan, karşı
tarafı veya üçüncü kişiyi mirasçı atar ya da onlar lehine belirli bir mal
vasiyetinde bulunur
5
. Olumsuz miras sözleşmesinde (mirastan fera-
gat sözleşmesi), bir kişi (yasal mirasçı), ileride gerçekleşmesi ihtimali
bulunan (beklenen) mirasçılık hakkından mirasbırakana karşı vazgeç-
mektedir
6
.
Geçerli olarak meydana gelmiş bir miras sözleşmesinin sona erme-
si, üç şekilde olabilmektedir: Miras sözleşmesinin kendiliğinden sona
1
Miras sözleşmeleri ve vasiyetnameler, şekli anlamda ölüme bağlı tasarrufları ifa-
de etmektedir.
2
Mehmet Ayan, Miras Hukuku, Konya 2002, s. 86; Alexandra Rumo-Jungo/Jörg
Schmid/Bernhard Schnyder/Peter Tuor, Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, 13.
Auflage, Zürich 2010, s. 680; Zahit İmre/Hasan Erman, Miras Hukuku, İstanbul
2010, s. 173; Gökhan Antalya, Miras Hukuku, İstanbul 2009, s. 149.
İsviçre’de miras sözleşmesi, eşlerin mal rejimini ve miras durumunu birlikte
planlaması çerçevesinde sıklıkla kullanılmaktadır. Kimi zaman eşler, diğer aile
üyelerini ve hatta üçüncü kişileri içeren düzenlemeler yapabilmektedir. Jasmin
Ghandci Schmid, “Résiliation et annulation des pactes successoraux”,
Trex- Der
Treuhandexperte
2005, s. 100.
3
Miras sözleşmeleri aynı zamanda tek ve iki taraflı miras sözleşmeleri olmak üze-
re ikili bir ayrıma tabi tutulmaktadır. Tek taraflı miras sözleşmelerinde yalnızca
taraflardan biri ölüme bağlı tasarrufta bulunmaktadır. Diğer taraf açısından ise
böyle bir durum söz konusu olmamaktadır. İki taraflı miras sözleşmesinde ise, her
iki taraf da karşılıklı olarak ölüme bağlı tasarrufta bulunmaktadırlar. Ayan, s. 87;
Ahmet Kılıçoğlu, Miras Hukuku, Ankara 2007, s. 122.
4
Paul Piotet, Traité de droit privé suisse Tome IV, Droit successoral, Fribourg 1975,
s. 158.
5
Şakir Berki, Miras Hukuku, Ankara 1975, s. 83; Ali Naim İnan/Şeref Ertaş/Hakan
Albaş, Türk Medeni Hukuku Miras Hukuku, Ankara 2004, s. 257; Jean Gauthier,
Le pacte successoral, Lausanne 1955, s. 9; Ayan, s. 86.
6
Hakan Albaş, “Mirastan Feragat Sözleşmesi ve Hükümlerine İlişkin Bazı Sorun-
lar”;
Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Dergisi
C. 9 Özel Sayı 2007, s. 535; Ayan, s. 87;
Gauthier, s. 9.