45 / 533
Miras Sözleşmesinden Tek Taraflı Dönme
44
mirasbırakan ile mirasçı arasındaki var olması gereken yakın bağla-
rı ortadan kaldırmaya yetecek ağırlıkta bir davranış olup olmadığı-
na bakarak belirleyecektir
35
. Hâkim, davranışın ağırlığını belirlerken,
toplumda mevcut olan anlayışı, ailenin toplumsal ve ekonomik du-
rumunu, mirasbırakan ve mirasçılıktan çıkarılanın şahsi özelliklerini
de dikkate almalıdır
36
. Hâkim, yükümlülüklerin ifasındaki kusurun
ağırlığını takdir ederken birlikte kusurun olup olmadığını da araştır-
maktadır. Eğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi mirasbırakanın
bir kusuru veya düşmanca bir hareketinin sonucu ise, miras sözleşme-
sinden dönme söz konusu olmamalıdır
37
.
TMK m. 510’da, mirasçılıktan çıkarma sebebi oluşturacak bir fii-
lin mirasbırakanın kendisine veya yakınlarına
38
karşı işlenmesi koşu-
lu aranmıştır. Söz konusu fiilin yalnızca mirasbırakana karşı işlenmesi
koşulunu arayan TMK m. 546/f. II hükmünün, mirasçılıktan çıkarma
nedeni olan davranışın mirasbırakanın yakınlarından birine karşı işlen-
miş olması durumunda uygulama alanı bulup bulmayacağı tartışmalı-
dır
39
. Doktrinde bir görüş
40
, bu hükmün dar yorumlanması gerektiğini,
bu yüzden ancak mirasbırakana karşı mirasçılıktan çıkarma nedeni
olan davranışın işlenmesi durumunda TMKm. 546/f. II hükmünün uy-
gulanabileceğini ileri sürmektedir. Bu görüşü savunanlardan Özbey’e
göre
41
, madde metninde açık bir şekilde mirasbırakana karşı mirasçı-
35
Öztrak
,
s. 70; Çubuklugil, s. 460.
36
Öztrak
,
s. 70-71; Çubuklugil, s. 460.
37
Çubuklugil, s. 462.
38
“Mağdurun mirasbırakanın yakını olup olmadığının tespitinde kıstas olarak mi-
rasbırakanın onun hakkında beslediği muhabbet, şefkat, sevgi, saygı, takdir ve
bağlılık dereceleri dikkate alınır. Mağdur ile mirasbırakan arasındaki bu bağlılık
derecelerinin niteliği ve yakınlığı, psikolojik bir nitelik arzettiğinden, kanun mağ-
durun mirasbırakanın yakını olup olmadığının serbestçe tayinini hâkime bırak-
mıştır”. Çubuklugil, s. 451.
39
Samim Gönensay/Kemaleddin Birsen, Miras Hukuku, İstanbul 1956, s. 120; Öz-
bey, s. 93.
40
Arnold Escher, Das Erbrecht Erste Abteilung: Die Erben (Art. 457-536), Zürich
1959; Art. 513 N. 8; Tekin Korkmaz, Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi (Yayınlan-
mamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2008, s. 103; Peter Weimar, Schweizerisches
Zivilgesetzbuch, Das Erbrecht, Band III. 1.Abteilung, Die Erben, 1. Teilband, Die
gesetzlichen Erben, Die Verfügungen von Todes wegen, 1. Teil, Die Verfügung-
sfahigkeit Die Verfügungsfreiheit Die Verfügungsarten Die Verfügungsformen
Art. 457-516 ZGB, Bern 2009, Art. 513 N. 9; Guinand/Leuba/Stettler, N. 379; Stei-
nauer, N. 735a; Özbey, s. 94; BSK ZGB II-Breitschmid, Art. 513 N. 10; Piotet, Droit
successoral, s. 241; Cotti, Art. 513 N. 19; Öztan, s. 229; Gönensay/Birsen, s. 120;
Badertscher, Art. 513 N. 7.
41
Özbey, s. 94.