TBB Dergisi 112. Sayı

TBB Dergisi 2014 (112)

Vedat LAÇİNER

ran çerçeve direktifler sosyal tarafların katılımıyla kabul edilen ve üye

devletlerce uyulması zorunlu yasal düzenlemelerdir.

Son dönemde

Avrupa Birliği’nde sosyal diyalogdaki gelişmeler sektörel düzleme yo-

ğunlaşmaktadır (sektörel sosyal diyalog). 2013 yılında sosyal diyalog

çalışmaları 40 sektöre kadar çıkmıştır. Örneğin kimya alanında 2002

yılında başlayan Avrupa kimya endüstrisindeki sosyal taraflar ara-

sındaki görüşmeler en başta ihtiyari olarak gerçekleşmiş bir toplan-

tıydı. 2004 yılında Avrupa Komisyonu resmi olarak kimya alanındaki

Avrupa sosyal diyalog çalışmalarını tanımıştır. 2005 yılından itibaren

ise ekonomik ve sosyal konuları içeren ve bir başlığın da iş sağlığı ve

güvenliği olduğu toplantılar yürütülmeye başlanmıştır. Sektör sosyal

tarafların oluşturduğu çalışma grupları, Avrupa Komisyonu temsilci-

lerinin de katıldığı toplantılarda görüşmeler yapmaktadırlar. Sonuçlar

yıllık olarak Avrupa Birliği ve kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

Avrupa Birliği ile üyelik müzakere sürecini yürüten Türkiye’nin

de, gerek yasal gerekse kurumsal olarak sosyal diyalog mekanizma-

larını iç hukuka uyarlaması ve akabinde uygulaması gerekmektedir.

Bugüne kadar Türkiye’nin sosyal diyalog mekanizmaları konusun-

da birçok girişimi olmasına rağmen, hemen hemen hiçbirinde sosyal

uzlaşma anlamında gerçek bir başarıyı sağladığından sözedilemez.

Bunun birçok sebebi olmakla beraber, temel sebeplerinin sosyal di-

yalog mekanizmalarının kurumsal olarak yetersiz bir yapıda oluştu-

rulmaları, yaptırım gücüne sahip olmamaları, üye sayısı ve dağılımı

açısından devletin daha çok güdümünde hareket edecek şekilde yapı-

landırılmaları, yetersiz sayıda olmaları, ekseriyetle ulusal düzlemde

kalıp, etki anlamında işyeri boyutuna inememeleri, mekanizmaların

daha çok günü kurtarmak amaçlı girişimler olması kaynaklı olduğu

söylenebilir. Nitekim Avrupa Birliği’nin Türkiye hakkındaki 2013 Yılı

İlerleme Raporu’nun “Sosyal Politika ve İstihdam” başlıklı 19.faslına

ilişkin eleştirilerin yarısına yakını sosyal diyalog konusundaki nok-

sanlıklar üzerinedir.

Sosyal diyaloğun nimetlerinden yararlanılabil-

mesi için Türkiye’nin etkin bir sosyal diyalog mekanizması kurması

Ateş, s.5 vd.

(Erişim:

11.09.2013).

Avrupa Birliği İlerleme Raporu 2013 Türkiye, Commission Staff Working Do-

cument Turkey 2013, Progress Report, s.48,

(Erişim:

23.12.2013).