TBB Dergisi 112. Sayı

Sosyal Diyalog Perspektifinde Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi

şarttır. Türkiye’nin 1993 yılında Uluslararası Çalışma Normları Uy-

gulamasının Geliştirilmesinde Üçlü Danışmaya İlişkin 144 sayılı ILO

Sözleşmesi’ni onaylamasıyla, bir Ekonomik ve Sosyal Konsey oluştur-

ma yükümlülüğü doğmuştu.

Bunun üzerine 17 Mart 1995’de yayınla-

nan 1995/5 sayılı Başbakanlık Genelgesi’yle Türkiye’nin ilk Ekonomik

ve Sosyal Konseyi kurulmuştur. 21 Nisan 2001’de ise 4641 sayılı “Eko-

nomik ve Sosyal Konseyin Kuruluşu, Çalışma esas ve Yöntemleri Hak-

kında Kanunun çıkartılmasıyla Konseye yasal bir statü kazandırılmış-

tır.

Bu Konsey oluşturulurken sadece bir danışma konseyi niteliğinde

yapılandırılmıştır. Konseyin görevi; ekonomik ve sosyal politikaların

oluşumunda farklı çıkarların temsili aracılığıyla toplumsal uzlaşma ve

işbirliğini gerçekleştirme, endüstri ilişkilerinde kalıcı barışın sağlan-

ması ve istihdam, verimlilik ve gelirlerle ilgili konularda hükümete

danışmanlık yapmaktır.

2003 yılında 4857 sayılı İş Kanununun yürür-

lüğe girmesiyle “Üçlü Danışma Kurulu” adında yeni bir sosyal diyalog

mekanizması kurulmuştur (bkz: İşK m.114). Bu Kurul da bir danışma

kurulu niteliğindedir. Kanunda kuruluş amacı; çalışma barışının ve

endüstri ilişkilerinin geliştirilmesi, çalışma hayatıyla ilgili mevzuat ça-

lışmalarının ve uygulanmasının izlenmesi olarak belirlenmiştir (İşK

m.114). Kurul, her ne kadar 4641 sayılı Kanun ile kurulan Ekonomik

ve Sosyal Konseyin bir alt kolu olarak kurulmuş olsa da

, görev alanı

ve üye dağılımı bağlamında bu Konseyden farklılık göstermektedir.

Konunun insan sağlığı boyutu düşünüldüğünde, ülke genelinde

iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesin-

de sosyal tarafların katkıda bulunması büyük önem taşımaktadır.

Birçok insanı ve kesimi ilgilendiren bu alanda, konuya değişik açılar-

dan bakan güç odakları arasında güç birliği oluşturmak gereklidir.

Türkiye’de ulusal düzeyde bir iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturul-

ması fikri ilk olarak 1965 yılında Devlet Planlama Teşkilatı’nın günde-

mine gelmiştir. Kurulun oluşturulmasına ilişkin olarak icra planında

yer alan bu düşünce, maalesef III. ve IV. Kalkınma Planı dönemlerinde

Parlak, s.17.

Parlak, s.18.

Konseyin işleyişine ilişkin eleştirel bir bakış için bkz: Parlak, s.18 vd.

Kurul ile ilgili olarak bkz: 04.04.2004 tarihli Çalışma Hayatına İlişkin Üçlü Danış-

ma Kurulu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik.

Koray/Çelik, s.68.

Fişek, Karar Verici Konum, s.13.