78 / 413
TBB Dergisi 2014 (112)
Vedat LAÇİNER
77
gereken ilgiyi görmemiştir. Nihayet 7 Temmuz 1978 tarihinde Çalışma
Bakanı’nın çağrısı ile Ulusal Düzeyde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kuru-
lu adını taşıyan bu kurul ilk toplantısını yapmıştır. Kurulun yapısında
kamu kuruluşlarının, toplumörgütlerinin temsilcileri ve ayrıca alanın-
da uzman başkaca temsilciler bulunuyordu. Kurulun oluşturduğu alt
komisyon çalışmalarında, alt düzeyde sosyal diyaloğun nasıl sağlana-
cağına ilişkin birçok ilkeler de benimsenmiştir. Hatta mevcut Kurulun
idari ve mali açıdan özerk bir kurum olması da planlanmıştı.
12
Ancak,
bu gelişmelerden kısa bir süre sonra gelen 12 Eylül askeri yönetimi,
sözkonusu planların gerçekleşmesine imkan vermemiştir.
13
Bu ilk gi-
rişim sonrasında, Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği konusunda, ulusal
düzeyde sosyal diyaloğun gelişmesine yönelik olarak, VIII. Beş Yıllık
Kalkınma Planına kadar ciddi bir çalışma yapıldığı söylenemez.
14
27
Haziran 2000 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen
2001-2005 yılları arasını kapsayan bu Kalkınma Planında; iş sağlığı ve
güvenliği önlemlerinin geliştirilerek iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin
ölçüm, meslek hastalıklarının ortaya çıkartılması, işyeri hekimliği,
danışmanlık, eğitim hizmetleri, meslek hastalıkları hastaneleri, dene-
tim gibi hizmetlerin yeniden yapılandırılarak geliştirilmesi amaç ve
politika olarak yer almaktadır. Belirlenen amaca ulaşmak için gerekli
hukuki ve kurumsal düzenleme olarak ise iş sağlığı ve güvenliği mev-
zuatının Avrupa Birliği ve Uluslararası Çalışma Örgütü normları dik-
kate alınarak yenilenmesi ve sosyal tarafların da yer alacağı “İş Sağlığı
ve Güvenliği Kurulu”nun oluşturulması öngörülmüştür.
15
Uluslarara-
sı Çalışma Örgütü’nün İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına
İlişkin 155 sayılı Sözleşmesinin Türkiye tarafından 2004 tarihinde 5038
sayılı Kanunla kabul edilip onaylanmasıyla, Ulusal İş Sağlığı ve Gü-
venliği Konseyi kurulması çalışmaları da hız kazanmıştır. 155 sayılı
Sözleşmenin 4.maddesinde iş sağlığı ve güvenliği ile çalışma ortamına
ilişkin tutarlı bir politika geliştirilmesinden söz edilmektedir. Bu poli-
tikanın geliştirilmesinde ise, işçi ve işveren kuruluşlarına danışılması
öngörülmektedir. Sözkonusu yükümlülüğün yerine getirilmesi için, iş
sağlığı ve güvenliği alanında sosyal diyalog mekanizması olarak ku-
12
Fişek, Karar Verici Konum, s.6-7.
13
Fişek, Ulusal Düzeyde, s.8.
14
Baloğlu, s.94.
15
DPT., VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005),
http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan8.pdf (Erişim: 21.12.2013); Erginbaş, s.70.