

Uluslararası Hukukta Küresel Anayasacılık Tartışması
36
anayasallaşması ile bağlantılı olduğunu düşünmektedir. Her ne ka-
dar uygulamada bazı eksiklikler söz konusu olsa da Birleşmiş Mil-
letler Şartı’nın kabulü, Avrupa Birliği’nin oluşumu ve Dünya Ticaret
Örgütü’nün kurulması uluslararası hukukun anayasal okunmasına
cevaz verir ve Kantçı proje bakımından çok önemlidirler.
50
5.3.Semantik Strateji Olarak Küresel Anayasacılık
Anayasa retoriğinin uluslararası alanda kullanılması, ucu açık bir
süreç olarak küresel yönetişimin ve Avrupa hukukunun gelişiminin
sürmesi ve desteklenmesi için semantik bir strateji olarak görülmek-
tedir.
51
Bu strateji uluslararası hukuk çalışmalarında, Dünya Ticaret
Örgütü hukukunun anayasalaşması tartışmasında ve Avrupa Birliği
hukukunun Avrupa’da bir ulus üstü anayasa oluşturması bağlamında
kullanılmaktadır.
52
Semantik strateji bu açıdan uluslararası hukukta
birlikte var olmadan işbirliğine doğru geçiş paradigma değişikliğinin
53
açıklanması ve akademik bir bakış açısının yaratılması gayretidir.
5.4.“Geçmişle Hesaplaşma” Olarak Küresel Anayasacılık
Küresel anayasacılık görüşleri üzerinde büyük ölçüde Alman ya-
zarlarının ağırlığı olduğu gözükmektedir.
54
Alman hukuk geleneğinin
hukuka bütüncül yaklaşma yöneliminin bu ağırlığı doğurduğu söy-
50
Jürgen Habermas, “Does the Constitutionalization of International Law Still Have
a Chance?”, The Divided West, Polity Press,Malden, 2006,ss. 115-193
51
Oliver Diggelmann ve Tilmann Altwicker, “Is There Something Like a Constituti-
on of International Law: A Critical Analysis of the Debate on World Constitutio-
nalism”, Zeitschrift für Ausländisches Öffentliches Recht und Völkerrecht, Vol.68,
2008,ss. 633-637
52
Ayrıntılı bilgi için bakınız. Thomas Cottier ve Maya Hertig, “The Prospects for
21st Century Constitutionalism”, Max Planck Yearbook of United Nations Law,
Vol.7, 2003, ss. 261-328
53
Uluslararası hukukta birlikte var olma paradigmasından işbirliği paradigmasına
geçiş Wolfgang Friedmann tarafından ortaya konulmuştu. Fakat onun da belirtti-
ği gibi birlikte var olma değeri tam olarak yok olmadan işbirliği değeri ile beraber
uluslararası hukukta yer almaya başlamıştır. Wolfgang Friedmann, The Changing
Structure of International Law, Stevens, London, 1964
54
Küresel anayasacılık görüşleri bağlamında Alman etkisini de hesaba katan bir
çalışma için bakınız. Stefan Kadelbach ve Thomas Kleinlein, “International Law- a
Constitution for Mankind?: An Attempt a Reappraisal with an Analysis of Cons-
titutional Principles”, German Yearbook of International Law, Vol. 50, 2007, ss.
303-348