35 / 341
Uluslararası Hukukta Küresel Anayasacılık Tartışması
34
Şart’ın bir bakıma tali kurucu iktidar tarafından değiştirilmesi için
108. ve 109. maddelere göre Güvenlik Konseyi’nin sürekli üyelerinin
kabul şartı aranmıştır.
5.Küresel Anayasacılığın “Kendi” Nedenleri
Küresel anayasacılık akımı genel olarak destekleyenlerinin bir ça-
basıdır ve kendi nedenlerine sahiptir. Küresel anayasacılık düşünce-
sini savunanlar ekseriyetle uluslararası alanda işbirliğinin mümkün-
lüğünü ve gerekliğini dile getirirler ve bu işbirliğinin geliştirilmesi
taraftarıdırlar. Bu bakımdan liberalizm ve İngiliz Okulu’nun izleri dü-
şüncelerinde hissedilir. Küresel anayasacılığın belirtilen bu nedenleri
birkaç başlık halinde gösterilebilir.
5.1.Bir “Zihniyet” Olarak Küresel Anayasacılık
Düşünce içerisinde “zihniyet” olarak küresel anayasacılıktan
bahseden Martti Koskenniemi’ye göre Soğuk Savaş’tan sonra oluşan
iyimser uluslararası işbirliği ortamının kısa süre sonra yerini impara-
torluk, hukuki parçalanma ve deformalizasyon söylemlerine bıraktığı
ve bunun karşısında ise uluslararası hukukçular arasında karşılık ola-
rak kurumsal hiyerarşiler ve temel değerler dağarcığının kullanılmaya
başlandığı söylenebilir.
45
Bu karşı düşünce daha çok ahlaki ve siyasi
yeniden doğuşu simgeliyordu ve bu yüzden anayasacılık bir “zihni-
yet” olarak tarif edilebilirdi. Akademisyenler ve düşünürler bir zih-
niyet olan küresel anayasacılık perspektitifinden uluslararası hukuku
ve uluslararası ilişkileri okuyacaktı. Bu zihniyet genel anayasacılık ile
küresel anayasacılık arasında bir analojiye yönelmiştir. Küresel ana-
yasa fikrinin savunucuları maddi anlamda genel anayasacılığın özel-
liklerinin uluslararası alanda da uygulanabileceği veya uygulanması
gerektiği argümanlarına dayanırlar. Öncelikle belirtmek lazımdır ki,
anayasacılık hareketi bir devlette siyasal iktidarın anayasa tarafından
sınırlanması fikri ve siyasal iktidarın meşruluğunu bu sınırlara riaye-
tinden alması gerektiği inancı yönündeki bir harekettir.
46
Uluslararası
45
Martti Koskenniemi, “Constitutionalism as Mindset: Reflections on Kantian The-
mes about International Law and Globalization”, Theoretical Inquiries in Law,
Vol.8, 2006,ss. 9-36
46
Anayasacılık hakkında bakınız. Wil Waluchow, “Constitutionalism”, Stanford