TBB Dergisi 113. Sayı

TBB Dergisi 2014 (113)

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR

V- SONUÇ

“Aydınlanma Akımı Başarılı Oldu Mu ve Devam Ediyor Mu?”

sorusunun cevabını aramalıyız ki, Aydınlanma üzerine yapılan tar-

tışmaları somut sonuç ve amaçlara yönlendirebilelim. İster Kant ve

Hegel gibi Aydınlanmanın ürünü felsefeciler olsun, isterse de Aydın-

lanmanın eleştirisini yapan, Foucault, Adorno, Horkheimer gibi post

modern akımın düşünürleri, bütün bu düşünürlerin hepsi Aydınlan-

manın günümüzde henüz etkinliğini yitirmemiş bir tarihsel çağ oldu-

ğu inancıyla yazdılar.

194

Standartlaşma, bürokratik modeller, ticaretin

ve finans kapitalin oluşumunu sağladığı küreselleşme, modernleşme,

ilerlemeye ve maddi zenginleşmeye duyulan inanç bugün bize hala

Aydınlanma ideallerinin ufak değişikliklere uğramış da olsa sürdü-

ğünü göstermektedir.

195

Günümüz filozoflarından Habermas, Aydınlanmanın yılmaz sa-

vunucularından biridir. Çünkü Aydınlanmayla beraber akıl otorite-

yi ve metafiziği yenilgiye uğratmıştır ve Aydınlanmanın ideallerine

sadık kalınmazsa modernite projesinin çökeceğini ileri sürmektedir.

Gerçekten de II. Dünya Savaşı sonrası Doğal Hukuk Okulu tekrar bir

canlanma yaşamıştır.

196

Çünkü Tabii Hukuk Okulunun savunduğu il-

kelerin olmadığı bir hukuk düzeni, totaliter ve/veya teokratik bir hu-

kuk düzenidir ve daha iyi, farklı bir hukuk düzeni bulunamamıştır.

197

Günümüzde hala Klasik Ceza Hukuku Okulunun öğretileri

önemli bir yer tutmaktadır. Kanunilik ilkesinin yanı sıra, bugün insan

hakları kavramını Tabii Hukuk Okuluna borçluyuz. Liberal demok-

ratik devlet düzenlerinin temelinde bugün hala Tabii Hukuk Okulu-

nun ilkeleri yatmaktadır. Ceza Kanunları açısından da aynı durum

geçerlidir. Şu an için elimizde daha iyisi olmadığı sürece Aydınlanma

felsefesi hem onu savunanların, hem de onu eleştirenlerin önlerini ay-

dınlatmaya devam edecektir.

194

Outram, s.24.

195

Outram, s.25

196

bkz. Hamide Topçuoğlu, 20.Yüzyılda TabiiHukukRönesanssı, İstiklalMatbaacılık,

Ankara, 1953.

197

bkz. Zeki Hafızoğulları, “Hukuk Devleti”,

Makaleler/Hukuk%20Devleti.doc) Erişim Tarihi: 19.12.13, 00.04)