TBB Dergisi 114. Sayı

Havayolu ile Taşımalarda Bagajın Zıyaı veya Hasara Uğraması Nedeniyle Doğan ...

150

D. Âkdi Sorumluluk Hükümlerine Tâbi Kişiler Arasındaki

İlişkinin Hukukî Niteliği

Âkdi sorumluluk hükümlerine tâbi kimselerin sorumluluk ilişki-

sinin hukukî niteliği hususunda Türk Sivil Havacılık Kanununda ve

Montreal Konvansiyonunda özel bir hüküm yer almasa da anılan dü-

zenlemelerde yer alan diğer hükümlerden bir sonuca varmak müm-

kündür.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; âkdi sorumluluk hükümlerine tâbi

kişiler, aynı sorumluluk şartlarına ve sorumluluk sınırlarına tâbidirler

(TSHK m. 127; Montreal Konvansiyonu m. 30/1, m. 40, m. 45). Bununla

beraber zarar görenin anılan kimselerden alabileceği toplam tazminat

miktarı dava konusunun tâbi olduğu toplam sorumluluk miktarını

aşamaz (TSHK m. 127; Montreal Konvansiyonu m. 30/2, m. 44). Böylece

zarar görenin çifte tazminat almak suretiyle zenginleşmesinin önü-

ne geçilmek istenmiştir. Dolayısıyla tazminat borcu, âkdi sorumluluk

hükümlerine tâbi kişilerin birisi tarafından yerine getirildiği oranda

sona erer.

Montreal Konvansiyonunun 41’inci maddesinde ise açıkça fiilî ta-

şıyıcının ve adamlarının fiillerinin âkit taşıyıcının da fiili sayılacağı;

aynı zamanda âkit taşıyıcının ve adamlarının fiillerinin de, fiilî taşıyı-

cının fiili sayılacağı hüküm altına alınmıştır

Anılan hükümlerden, akdi sorumluluk hükümlerine tâbi kim-

seler arasındaki sorumluluğun niteliği itibariyle müteselsil sorumlu-

luk olduğunu söylemek mümkündür

Montreal Konvansiyonu-

nun 41’inci maddesinin ikinci paragrafında âkit taşıyıcının fiillerinin

fiilî taşıyıcıyı; 21’inci, 22’nci, 23’üncü ve 24’üncü maddelerde öngörülen

miktarları aşan sorumluluklara tâbi kılmayacağı hüküm altına alın-

mıştır. Anılan hükmü tamamlar nitelikteki 44’üncü madde de, âkdi

sorumluluk hükümlerine tâbi kimselerin sorumluluklarının müte-

Her iki taşıyıcının birbirlerinin ve adamların fiillerinden sorumlu tutulması dokt-

rinde, “yansıma sorumluluk (mirror liability)” olarak tanımlanmaktadır (Regula

Dettling-Ott; Montreal Convention Commentary, Netherlands, 2006, Art. 41, s. 3, p.

6 (MontrealComm./ Dettling-Ott).

Fabian Reuschle; Montrealer Übereinkommen, 1. Auflage, Berlin, 2005, s. 397;

MontrealComm./ Dettling-Ott; Art. 41, s. 2, p. 2; Edgar Ruhwedel; Münchener

Kommentar zum Handelsgesetzbuch, Band 7, Münchenen, 2009, s. 1708 (Münche-

nerKomm.HGB/Ruhwedel).