383 / 497
İtirazın İptali Davası-Tahsil Davası
382
I-
Bu davanın n i t e l i ğ i’nin ne olduğu gerek doktrinde ve gerek-
se uygulamada duraksama konusu olmuştur.
Doktrine egemen olan
görüşe göre;
3
“
bu dava normal bir e d a (a l a c a k = t a h s i l) d a v a s ı’dır.
Çünkü; ‘itirazın iptali’ talebi zorunlu olarak ‘alacağın tahsili’ talebini de kap-
sar...”
Buna karşın diğer
bir görüşe göre
4
ise
,“itirazın iptali davası bir ‘eda
davası’ olmadığı gibi, dava sonunda itirazın iptaline dair verilecek ilâm da bir
‘tahsil ilâmı’ değildir. Çünkü, itirazın iptali davası ile, alacaklı mahkemeden
borçlunun bir edaya mahkûm edilmesini istememekte ve mahkeme de itirazın
iptaline karar vermekle, borçluyu bir edaya mahkum etmemektedir. Ancak, iti-
razın iptali davası ve ilâmının, yargılama giderlerine ve eğer talep edilmişse,
icra inkâr tazminatına ilişkin kısmi bir ‘eda (tahsil) davası ve ilâmı’dır. İtirazın
iptali davası bir ‘t e s b i t d a v a s ı’ niteliğindedir.
5
Bu görüş, önce
6
, “eda
(tahsil) davasının, zorunlu olarak alacağının tesbiti istemini de içereceği, bu
nedenle, itirazın iptali davasının eda davası niteliğinde sayılması gerektiği”
şeklinde eleştirilmiş daha sonra da
; “itirazın iptali davasının mevzuu ev-
İcra Hukuku Esasları, s:180) –
“İtirazın iptali davası, takip hukukuna özgü bir tahsil
davasıdır”
(ERİŞ, G. Ödeme Emrine İtirazın İptali Davası ve Bazı Sorunlar ‘ABD.
1977/5, s:828’) – “İtirazın iptali davası koşulları İİK. 67’de düzenlenmiş bir takip
hukukuna özgü bir tahsil davasıdır” (Deynekli, A. / Kısa, S. İtirazın İptali Davala-
rı, 3. Baskı, s:82) – “Bu dava aynı zamanda takip hukuku alanında sonuçları olan
bir eda ve maddi hukuk davasıdır” (Berkin, N. Tatbikatçılara İcra Hukuku Reh-
beri, s:420 vd.) – “İtirazın iptali davası, takip prosedürü içerisinde takip alacaklı-
sı tarafından takip borçlusuna karşı açılan, genel mahkemelerde, genel kurallara
göre görülen, itirazın tebliğinden itibaren bir yıl içerisinde açılırsa ve alacaklı da
bu yönde bir talepte bulunmuş ise, takip hukuku bakımından da özel sonuçlar
doğuran ve İcra ve İflas Kanununun kendisine özel bir takım sonuçlar bağladığı
bir alacak (eda) davasıdır” (Özkan, Y. İcra İflas Hukukunda İtirazın İptali Davası,
2004, s:6 vd.)
3
Kuru, B. İcra ve İflas Hukuku, s:280 – Kuru, B. / Arslan, R. / Yılmaz, E. İcra ve
İflas Hukuku Ders Kitabı, 26. Baskı, s:162 – Berkin, N. age. s:421 – Postacıoğlu, İ.
age. s:180 – Yılmaz, E. İtirazın İptali Davasının Hukuki Niteliği (Prof. Dr. Saim
Üstündağ’a Armağan, 2009, s:615)
4
Çağa, T. Ödeme Emrine İtirazın İptali Davasına Dair (Batider, 1976, C:VIII, S:3, s:25
– Çağa, T. Yine Ödeme Emrine İtirazın İptali Davasına Dair (Batider, 1979, C:X,
S:2, s:374) – Aynı görüşte: Okçuoğlu, Y. HGK. 21.11.1979 T. 1977-4-933/1378’in
karşı oy yazısı; Okçuoğlu, Y. Yargıtay Kararları ve Karşı oylarım, s:408 vd.
5
Bu görüşlerin yanında doktrinde ayrıca, itirazın iptali davasının “eda ve tesbit
isteklerinden meydana gelen karma dava şeklinde nevi şahsına münhasır bir dava
olduğu” (Eriş, G. agm. s:826 vd.); “ne bir tesbit davası ve ne de davası olmayıp,
bu davanın tesbit ve eda isteklerinden meydana gelen takip hukukuna özgü bir
tahsil davası olduğu” (Deynekli, A. / Kısa, S. age. s:83); “takip prosedürü içinde
açılan ve takip hukukuna özgü bir takım sonuçlar doğuran bir alacak (eda) davası
olduğu” (Özkan, Y. age. s:31 vd.) ileri sürülmüştür…
6
Postacıoğlu, İ. İcrada İnkar Tazminatı Üzerine Düşünceler ve Bazı İhtilaflı Nokta-
lar (
BATİDER,
1978, C:IX, s:4, s:964 vd.)