43 / 497
İşyerinin Devrinde Türk Ticaret Kanunu ile İş Kanunu Hükümlerinin İş İlişkilerine Etkisi
42
munda iki madde arasında çelişki veya kesişme noktaları bulunup bu-
lunmadığı konusu tartışılmış ve aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
“1. İş Kanununun 6 ncı maddesi genel bir hüküm olup işyerinin tam ve
kısmî tüm devir hallerinde uygulanır. Bu madde, birlikte sorumluluk halleri ha-
riç tüzel kişilerin, bu arada ticaret şirketlerinin birleşme, katılma veya türünün
sona ermesi hallerinde uygulanmaz. Hüküm uyarınca devredilen, tam bölünen
veya türü değiştirilen şirketin kollektif veya komandit şirket olması halinde,
kollektif ve komandite ortaklar işçilerin alacaklarının ödenmesinden madde çer-
çevesinde devrolunan şirketle birlikte müteselsilen sorumlu olacaklardır.
2. Tasarının 178 inci maddesi ise sadece bölünme, birleşme (Tasarı m.
158, f.4) ve tür değiştirme (Tasarı m. 191) hallerinde uygulanan –İş Kanunu-
nun 6 ncı maddesine nazaran- özel bir hükümdür. Bu maddenin İş Kanunu-
nun 6 ncı maddesine üstün tarafı işçinin lehine olarak müteselsil sorumluluğu
kabul etmiş olmasıdır. Ancak birleşme ve tam bölünmede devrolunan şirketle-
rin infisah etmeleri sebebiyle eski işveren bulunmadığı için 191 inci maddeden
açıkça anlaşıldığı üzere bu sorumluluğu birleşmede, tam bölünmede ve tür
değiştirmede şahıs şirketleri bakımından “ortakların kişisel sorumlulukları”
çerçevesinde kabul etmiştir. Kısmî bölünmede ise eski ve yeni işverenler işçile-
rin alacakları için müteselsilen sorumlu olacaklardır. Böylece tasarı işçi alacak-
larının teminat altına alınması yönünden İş Kanununun 6 ncı maddesinden
daha iyi ve toplumsal yönü güçlü bir düzenleme getirmiştir.
3. Diğer yandan 178 inci madde, işçiye itiraz hakkı tanıdığı, aksi kararlaş-
tırılmadıkça veya hâlin gereğinden anlaşılmadıkça işverenin iş sözleşmesin-
den doğan alacaklarını başkasına devretmesine izin vermediği, alacaklarının
teminat altına alınmasını isteyebilmek hakkını işçiye tanıdığı için İş Kanunu-
nun 6 ncı maddesinden daha iyidir ve amaca daha uygundur.
4. Aynı yargıyı maddenin altıncı fıkrası da desteklemektedir. Bu gerek-
çelerle Alt Komisyonumuz 178 inci maddenin, İş Kanununun 6 ncı maddesi
karşısında özel hüküm olarak korunmasında, düzenlediği alanlarda uygulan-
masında, gereğinde İş Kanununun 6 ncı maddesinden boşlukların doldurulma-
sında istifade edilmesinde yarar görmüş, hatta bu yolda zorunluluk bulunduğu
sonucuna varmıştır. Alt Komisyonumuz, iki madde arasında İş Kanununun 6
ncı maddesinin dördüncü fıkrası yönünden bile çelişki bulunmadığı görüşün-
dedir. Aksi sonuca varılması halinde bu fıkra düzenlenecek olan Türk Ticaret
Kanununun Uygulanması ve Yürürlüğü Hakkında Kanun ile kaldırılabilir.
Alt Komisyonda tespit edilen yukarıdaki hususlar, Komisyonumuzca da
yerinde görülerek, madde aynen kabul edilmiştir”.