sayi115

Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi: ...

510

Hem Neulinger hem Raban kararlarında Mahkemenin, ciddi risk

ve intibak etmiş olma istisnasını Sözleşme’nin amacına aykırı şekilde

genişleterek, Lahey Sözleşmesi’nin yorumu ve hükümlerinin uygulan-

masında yanılgıya düştüğü anlaşılmaktadır

. Ayrıca, koruma hakkı-

nın esasına ilişkin meseleler, iade prosedürüne teşmil edilmiş olup,

Mahkemenin belirtilen değerlendirmeleri kanaatimizce isabetli değil-

dir. Zira Lahey sözleşmesi, çocuğun en iyi bakılacağı yerin neresi oldu-

ğu ve çocuk üzerinde kimin hak sahibi olması gerektiğine ilişkin mese-

leleri kapsamına almamaktadır. Sözleşme’nin temel amacı, Sözleşme’de

yer verilen istisnai haller dışında, çocuğun kaçırma olayından önce ya-

şamakta olduğu mutat mesken ülkesine iadesini sağlamak olup, velâyet

hakkının ne şekilde tanzim edileceğine ilişkin bir hüküm içermemek-

tedir. Bilakis Sözleşmenin 19. maddesinde, açıkça, iade kararının ko-

ruma hakkının esasına ilişkin bir karar olmadığı ifade edilmektedir.

Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere bu düzenlemenin nedeni,

koruma hakkının esasına ilişkin karar verme yetkisinin, konuya ilişkin

delilleri daha isabetli şekilde değerlendirme imkânı bulunan, çocuğun

mutat meskeninin bulunduğu ülke makamlarına ait olmasıdır

SONUÇ

Uluslararası çocuk kaçırmanın hem çocuk hem de ebeveynler üze-

rinde çeşitli etkileri bulunmakla birlikte, özellikle bu eylemin mağdu-

ru olan çocuk yalnızca diğer ebeveyn ile temasından, onlardan alması

gekereken sevgi, şefkat ve korunma duygusundan mahrum kalma-

makta, aynı zamanda kendi ev ortamından da uzaklaşmakta ve yeni

bir kültür

, farklı bir yasal sistem, bir dil ve genellikle farklı bir sosyal

yapıya nakledilmekte ve belirtilen bu farklılıklar, uluslararası çocuk

A. Silberman Perspective, s.745.

Ataman Figanmeşe, İnci , Çocukların Uluslararası Kaçırılmasının Hukukî

Yönlerine Dair 1980 tarihli Lahey Sözleşmesi, Nihal Uluocak’a Armağan, İstanbul

1999, s. 60.

Starr, J.,The Global Battlefield: Culture and International Child Custody Disputes

at Century’s End, (1998), 15 Ariz. J. Int’l & Comp. L. 791.; Freeman, M., The Effects

and Consequences of International Child Abduction, 32 Fam. L.Q. 603.; Greif, G.

L., The Long-Term Impact of Parental Abduction on Children: Implications for

Treatment, (1998), 26 J. Psychiatry & L. 45.; Greene, A. M., Seen and Not Heard:

Children’s Objections under the Hague Convention on International Child

Abduction, (2005-2006), 13 U. Miami Int’l & Comp. L. Rev. 105.