sayi115

Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi: ...

512

Lahey Sözleşmesi, özel amacı doğrultusunda anlaşılması ve yo-

rumlanması gereken özerk kavramlar (

mutat mesken, koruma hakkı ve

ciddi tehlike

) benimsemiş olup, uluslararası bir sözleşmenin seksen altı

taraf devlette uygulanması, kaçınılmaz olarak ilgili devletlerin ulusal

özelliklerini yansıtacak ve farklı yargı sistemlerinin yapısı, şüphesiz

Sözleşme’nin yorumu üzerinde etkili olacaktır. Ancak Sözleşme’nin

etkinliğinin büyük ölçüde, taraf devlet uygulamalarında yeknesaklı-

ğın ve bu devletler arasındaki işbirliğinin sağlanabilmesine bağlı oldu-

ğu unutulmamalıdır. Zira Lahey Sözleşmesi bir adli yardım anlaşması

mahiyetindedir

Bu nedenle, Lahey Sözleşmesi’ne ilişkin uygulamanın denetlen-

mesi ve değerlendirilmesi için özel bir komisyon oluşturulmuş olup,

bu komisyon belirli aralıklarla

gelişmeleri değerlendirmek üze-

re bir araya gelmektedir. Özel Komisyon genellikle, katılımcılardan

Sözleşme’nin uygulanması konusunda toplanan bilgileri içeren rapor-

lar yayınlamaktadır. Buna ilaveten, esasen Sözleşme ile ilgili davalara

ilişkin bir veri tabanı olarak tasarlanmış olan “INDACAT”

, değişik

ülkelerin konuya ilişkin dava özetleri ile kısa analizlerini ve Lahey

Sözleşmesi ile ilgili önemli belgeleri içermektedir. Yapılan tüm bu ça-

lışmalarla, Sözleşme uygulamasının başlangıç teması olan iletişim ve

tecrübe paylaşımının hızlandırılması amaçlanmaktadır.

Bunun yanısıra, uluslararası çocuk kaçırma davalarında yetkili

olan hakimler arası iletişimin sağlanması amacıyla, Uluslararası La-

hey Hakimler Bilgi Ağı ve Avrupa Birliği Üye Ülkeleri İrtibat Hakim-

leri Bilgi Ağı ihdas edilmiş olup, 2013 yılı itibarıyla belirtilen ilk ağ

üzerinde toplam kırk beş ülkeden altmış beş hakim uluslararası çocuk

kaçırma davalarında iletişim ve işbirliğini sürdürmektedir

Ancak tüm bu etkinlikler ve elde edilen veriler bağlayıcı nitelikte

olmayıp, Sözleşme’nin etkililiği, Sözleşme hükümlerini hayata geçiren

merkezi makamların ve ulusal mahkemelerin yorum ve uygulama-

Burak Huysal, Devletler Özel Hukukunda Velâyet, İstanbul 2005, s.202.; Erdem,

s.7.

Bu süre genellikle dört ya da beş yıldır.

Lahey Konferansı’nın internet sitesinden erişilebilen içtihat veri tabanı hakkında

ayrıntılı bilgi için bkz. Bruch, C. S. / Durkin, M. M., The Hague’s Online Child

Abduction Materials: A Trip for the Unwary, (2010-2011), 44 Fam. L. Q., s.74.

Helmers, s.61.