303 / 449
Umuma Açık Mahallerde Eser, İcra, Fonogram, Yapım ve Yayınların Kullanılmasına ...
302
Meslek birlikleri de “tüzel kişilikler” şeklinde kurulmak durumunda
olduğuna göre hükümde belirtilen hallerin gerçekleşmesi halinde ve
yine maddede belirtilen esaslar dahilinde Fikir ve Sanat Eserleri Huku-
ku çerçevesinde kurulan Meslek Birliklerinin, topluluk davası açmala-
rında yasal hiçbir sakınca yoktur. Nitekim, Anayasa Mahkemesi’nin
vermiş olduğu karar, Meslek Birliklerinin dava açma haklarına bir en-
gel getirmediği için, bu düzenlemeler ışığında da benzer çalışmalar
meslek birlikleri eliyle de yapılabilmelidir.
SONUÇ
Şu halde, FSEK hükümleri çerçevesinde, Anayasa Mahkemesi’nin
iptal kararı Meslek Birliklerinin üyelerinin haklarını takip etmeleri
açısından bir yasaklama getirmediği gibi meslek birliklerinin de dava
açma yetkilerini elinden almış değildir. Buna karşın, mevcut haliyle
maddeye göre, hak sahipleri, yetkilerini meslek birliklerine devretmiş
olsalar dahi, birlikten bağımsız olarak mevzuatla kendilerine tanınmış
hakları takip etmek için meslek birliklerine zorunlu olarak bir bağları
bulunmamaktadır.
Teorik bu gerçeğin yanında uygulamada gerek meslek birlikleri
gerek fikri hak sahipleri hak ihlalinde açacakları davalarda birbirlerini
haberdar etmedikleri sürece tarafları ve dava konuları aynı olan dava-
lar açılabilecektir. Bu halde davalı taraf, davanın ilerleme durumuna
göre, davacılara karşı “derdestlik” veya kesin hükümle sonuçlanmış
bir durum söz konusu ise “kesin hüküm” itirazlarında bulunarak,
dava şartları arasında sayılan bu haller gereği mahkemeden, davanın
reddedilmesini talep edebilecektir. Buna karşın, açılmış bir davada
taraflardan birisi mahkemece tespit ve tazmin edilen hak ihlalleri dı-
şında bir iddia ile tekrar dava açmayı düşünmekte ise bu halde hakkı
ihlal edildiğini iddia eden kişinin bu talebi göz ardı edilmeli ve dava
kabul edilmelidir
33
. Bunun yanında, Hukuk Muhakemeleri Kanunu
113. Madde hükmü uyarınca, “tüzel kişiliğe” sahip olan Meslek Birlik-
lerinin “Topluluk Davası” açmalarının usul hukuku açısından da bir
sakıncası olmadığı görülmektedir.
33
Dava şartlarından “Kesin Hüküm” hakkında ayrıca bkz. Kuru / Arslan / Yılmaz,
S. 683 vd. , Pekcanıtez / Atalay / Özekes, s. 569 vd.